1
Hội chứng trẻ sơ sinh bị đột tử, hay gọi nôm na là “chết trong nôi” là trường hợp một em bé chết đột ngột và bất ngờ chẳng có lý do nào rõ ràng khi đang ngủ.
Ngươi ta không biết rõ nguyên nhân của chứng đột tử, và do đó không có lời khuyên nào đảm bảo phòng tránh được hội chứng này. Tuy nhiên có nhiều cách các bậc cha mẹ có thể làm giảm thiểu nguy cơ này. Các cuộc điều tra mới đây đã chứng minh làchích ngừa cũng như việc giữ em bé trong phòng ngủ của bạn ban đêm trong6 tháng đầu làm giảm được nguy cơ trẻ bị đột tử.
TƯ THẾ NẰM NGỦ
Một trong những nguy cơ then chốt là tư thế bạn thường đặt em bé nằm khi đi ngủ. Ở đa số các nước, các em bé thường được đặt nằm ngửa. Ở Anh, đa số các em cũng được đặt nằm ngửa đến năm 1960 và số trường hợp bị đột tử rất thấp. Tuy nhiên, năm 1970, các khoa săn sóc trẻ em đặc biệt bắt đầu đặt các em bé thiếu tháng nằm sấp vì có vẻ như tư thế này cải thiện được chức năng hô hấp và làm giảm ói mửa, và rốt cuộc thông lệ này được áp dụng cho tất cả các em bé sinh đủ ngày đủ tháng.
Ý nghĩa cua tư thể nằm ngủ trong sự tương quan với hội chứng đột tử được người ta để ý tới vào năm 1965, tuy nhiên bằng chứng không có tính thuyết phục, và phải đợi cho đến năm 1986, khi người ta đem so sánh tỷ lệ trẻ bị đột tử trong các cộng đồng khác nhau, thì mới thấy rõ được là hội chứng trẻ sơ sinh đột tử hiếm gặp khi các em bé được đặt nằm ngửa trong khi ngủ. Ở Anh vào thời điểm đó, 93% các em đều ngủ đặt nằm sấp trong nôi.
Nghiên cứu ở Tân Tây Lan từ đó tới nay đã cho thấy là có ít trường hợp đột tử ở các em bé đặt nằm nghiêng, tuy nhiên các em bé có thể xoay sang thế nằm sấp. Như vậy, tư thế an toàn nhất cho em bé của bạn là nằm ngửa. Một trong số người sẽ nói với bạn rằng tư thế này có thể khiến cho em bé hít lại những gì đã trớ ra, nhưng không có gì làm bằng chứng cả.
HÚT THUỐC
Các bà mẹ có thói quen hút thuốc lá trong thời gian mang thai sẽ làm tăng nguy cơ trẻ bị đột tử. (và cũng làm tăng nguy cơ sinh thiếu tháng hay sinh ra em bé nhẹ cân). Nguy cơ đột tử ở các em bé có mẹ hút thuốc lớn gấp đôi so với các em bé có mẹ không hút thuốc, và cứ mỗi chục điếu hút/ngày, thì nguy cơ sẽ tăng lên gấp ba. Người ta có thể tránh được nhiều trường hợp đột tử hơn nữa ở Anh, nếu có thể loại bỏ hẳn thói hút thuốc của người mẹ. Những công trình nghiên cứu tiến hành ở Hoa Kỳ hiện nay cho thấy là tình trạng một em bé tiếp xúc với khói thuốc làm gia tăng nguy cơ bị đột tử tới 200% và nếu cả bố lẫn mẹ đều hút thuốc, thì nguy cơ còn lớn hơn nữa.
NHIỆT ĐỘ
Không còn gì nghi ngờ nữa là khi ủ ấm với quá nhiều quần áo, chăn mền và khi nhiệt độ căn phòng quá cao thì cũng là một yếu tố góp phần gây nên hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh và đột tử thường gặp hơn ở các em bé bị ủ quá ấm.
Nhiều cha mẹ tăng thêm số chăn, mên khi một em bé khó ở, nhưng điều đókhông phải là điều em bé cần. Nhiệt độ cao cộng với bệnh nhiễm trùng ở những em bé trên 10 tuần tuổi làm tăng nguy cơ bị hội chứng đột tử. Nếu hiện tượng thải nhiệt bị ngăn cản, thân nhiệt của một em bé bị nhiễm trùng đang thức sẽ tăng lên ít nhất là 10C mỗi giờ. Em bé nếu có mất phần lớn nhiệt lượng là từ mặt, ngực và bụng, nên đặt nằm ngửa khiến cho thân nhiệt được điều hoà tốt hơn.
Những túi ủ, tấm da cừu, chăn lông vịt, và gối độn bông hết thảy đều là những vật cách nhiệt, và do đó không nên sử dụng cho các em bé còn nhỏ, vì chúng ngăn cản hiện tượng thải nhiệt. Không cần phải sưởi suốt đêm ở phòng em bé trừ phi thời tiết rất lạnh. Chỉ cần bảo đảm là em bé của bạn có đủ chăn, mền cần thiết. Trong trường hợp bạn có gắn lò sưởi trong phòng em bé, bạn nên sử dụng kiểu có bộ ổn nhiệt khi căn phòng trở nên nóng quá thì nó tự tắt và tự bật lên khi nhiệt độ hạ xuống.
CÁC NGHIÊN CỨU KHÁC
Mặc dù đã nhận dạng được các yếu tố nguy cơ, người ta vẫn chưa hiểu rõ nguyên nhân của hội chứng này. Hiện nay người ta đang nghiên cứu các cơ chế điều hoà nhiệt độ ở các em bé và hệ thống hô hấp trong sáu tháng đầu, và điều khám phá mới đây là một tình trạng thiếu enzym di truyền có thể là nguyên nhân của một số ít - khoảng 1% - số trường hợp trẻ bị đột tử. Một công trình nghiên cứu mới đây ở Anh liên hệ hội chứng này với các hoá chất làm chậm cháy hiện diện trong nệm giường em bé, tuy nhiên mối liên hệ này chưa được chứng minh một cách rõ ràng. Hai phần ba các trường hợp đột tử xảy ra vào mùa đông.
TÌM KIẾM SỰ GIÚP ĐỠ
Cái chết bất ngờ của một bé sơ sinh là một mất mát đặc biệt đau đớn đối với cha mẹ bé, tuy nhiên có những nguồn giúp đỡ để hỗ trợ cho các bậc cha mẹ đương đầu với những cảm nghĩ đau buồn, hoang mang và day dứt của mình.
Ở nước ngoài, nhiều cha mẹ tìm kiếm sự giúp đỡ ngay lập tức sau khi con chết – đôi khi trong vòng vài giờ - và có sẵn những đường dây điện thoại có thể cung cấp thông tin và một người sẵn lòng lắng nghe ở đầu dây bên kia để an ủi họ.
Về lâu về dài, các bậc cha mẹ có thể tìm kiếm sự giúp đỡ của những người trong giới chuyên môn. Sự hỗ trợ liên tục của nhân viên y tế, một cán bộ xã hội, hay một cố vấn có thể là vô giá.
Các bậc cha mẹ có thể được giúp đỡ vì họ có thể tâm sự với một người nào đó đã trải qua một tình huống tương tự, hoặc là trong những nhóm hỗ trợ hay là trên cơ sở tình người (bạn bè với nhau).
Những bậc cha mẹ đã bị mất con vì hội chứng này nhiều phần là hết sức lo âu khi sinh một đứa con khác. Có những tổ chức hỗ trợ bao gồm các cha mẹ, cô đỡ, bác sĩ và nhân viên y tế bảo đảm cho em bé mới sinh nhận được dịch vụ chăm sóc tốt nhất.
(St)
