Cá mè là loài cá nước ngọt sống ở những sông, hồ, đầm phá… mang tính hàn, thường được người dân Quảng Ngãi dùng chế biến các món ăn ngon trong những ngày hè oi bức.
Tuy cá mè phân bổ ở nhiều vùng, nhưng với người sành ăn luôn chọn cá đánh bắt trên các con sông, nơi lượng thức ăn cho cá phong phú và dồi dào. Cá mè có thể chế biến thành nhiều món ngon: Cá mè nấu canh dưa, om riềng, nướng, chiên, gỏi… nhưng hấp dẫn thực khách vẫn là món luộc.
Món cá mè luộc
Những bà nội trợ thường chọn mua cá trên 2kg vừa được đánh bắt, mang về, nhanh tay đánh vảy, chặt vi, đổ ít dấm vào xơ mướp rồi vuốt dọc theo thân cá cho sạch nhớt. Tiếp đến là mổ bỏ ruột cùng với nội tạng và rửa sạch. Sau đó, nạo bỏ lớp màng đen bám trong khoang bụng để khử mùi tanh của cá rồi dùng dao sắc thái lát, để vào rổ cho ráo nước.
Khi nồi nước luộc trên bếp vừa sôi, đập dập vài lát gừng tươi thả vào cùng với gia vị: muối, tiêu, đường, mì chính… và thả cá vào khoảng mươi phút thì vớt ra đĩa. Dạo quanh vườn nhà kiếm ít rau thơm, dăm quả ớt xanh, vài trái chuối chát non cùng với khế chua, thêm mớ đọt sung… Để món cá mè luộc thêm “đậm miệng”, kiếm thêm mớ giá sống cùng với bánh tráng gói ram (bánh đa nem).
Thịt cá mè thơm phức, mang hương vị đặc trưng, ngon nhất là miếng thịt ở bụng cá. Dùng đũa gắp miếng thịt cá cùng với rau thơm, giá sống, khế chua, chuối chát… cuộn trong bánh tráng gói ram chấm vào bát nước mắm pha chế với chanh, đường, ớt, tỏi rồi đưa vào miệng cắn ngập tận chân răng.
Cá mè cùng những loại rau trái để chế biến món cá mè luộc
Thịt cá béo ngậy, xen lẫn vị chát của chuối, của sung, vị chua của khế, vị ngọt của giá sống, vị thơm dịu của rau thơm hòa cùng hương vị nước mắm pha chế thật không gì ngon bằng.
Thưởng thức món cá mè luộc cùng với vài ly rượu đế, phảng phất hương vị của sông hồ tỏa ra từ thịt cá, hương đồng nội của rau trái vườn nhà, tinh túy của đất trời từ rượu chưng cất từ những hạt gạo no tròn thấm đẫm mồ hôi của bao người dân quê. Tình quê cứ dạt dào theo miếng cá, lá rau cùng những lời mời nghĩa tình bên ly rượu vơi – đầy.
Chỉ với miếng khóm thái mỏng thêm ít lá giang vò nát, vài cọng hành lá, rau mùi thả vào nồi nước luộc cá mè, thêm tí gia vị rồi nhấc nồi khỏi bếp. Sau bữa rượu, bát nước luộc lẫn rau và gia vị sẽ xua đi mệt nhọc trong những ngày hạ oi bức, mọi phiền muộn dường như tiêu tan.