Vượt lên tầm ẩm thực, cá kho làng Vũ Đại giờ đây đã trở thành biểu tượng văn hóa và cũng là nghề chính của người dân tại ngôi làng là quê hương của cặp đôi nhân vật văn học nổi tiếng: Chí Phèo, Thị Nở.
Nguyên liệu cần có cho món ăn này
+ Với món ăn này ta cần loại cá trắm đen khoảng 3kg;Cá kho làng Vũ Đại có ngon không? Xin thưa, cực ngon luôn, mà ngon nhất phải kể đến cá kho làng Vũ Đại Hà Nam. Và một trong những thương hiệu nổi tiếng với món cá kho cổ truyền làng Vũ Đại là cơ sở Trần Luận. Cá kho làng Vũ Đại Trần Luận ngoài việc giữ được trọn vẹn tinh hoa ẩm thực trong cách kho cá cổ truyền của người làng Vũ Đại xưa còn tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm nên dù giá khá cao nhưng vẫn bán chạy như tôm tươi. Cách làm món cá kho làng Vũ Đại rất cầu kỳ, từ khâu chọn và chuẩn bị nguyên liệu cho đến phương pháp chế biến cá. Cả những vật dụng và gia vị dùng trong chế cũng được yêu cầu rất khắt khe. Cùng xem người làng Vũ Đại đã làm như thế nào để món cá kho của họ nức tiếng gần xa như thế nhé!
Thất bại khi chuẩn bị là chuẩn bị cho thất bại. Câu nói này đúng trong tất cả trường hợp và trong cả nấu ăn, với cách nấu cá kho làng Vũ Đại, câu nói này càng được tôn trọng tuyệt đối. Niêu dùng kho cá nhất thiết phải là niêu đất lấy về từ Nghệ An. Theo nhiều người trong nghề, chất đất ở đây tốt. Vì thời gian kho cá rất lâu nên niêu không tốt sẽ không thể đảm bảo cho quá trình gia nhiệt kéo dài như thế. Và còn vung phải chọn loại thiết kế vòm lên, thường nhất là vung thanh hóa. Để cho niêu thật chắc bền, niêu lấy về không được dùng để kho ngay, mà phải “tôi” trước, bằng cách cho một nắm gạo vào niêu rồi đem phơi nắng. Chưa hết, cả củi lửa cũng được chú trọng. Người dân tại làng cho hay, loại củi nhãn sẽ làm mất mùi đất nung, giữ được mùi vị thơm ngon cho món cá kho, vì thế cá kho làng Vũ Đại nhất định phải kho bằng củi nhãn. Quá trình kho cá kéo dài khoảng một ngày đêm, và trong suốt thời gian ấy, niêu cá phải luôn sôi bùng bục. Để làm được điều này, cần phải ủ trấu để giữ nhiệt. Tất cả gia vị dùng đều là gia vị tự nhiên, không phẩm màu, không chất bảo quản. Món cá kho ngỡ đơn giản, nhưng để tạo được hương vị độc quyền của cá kho cổ truyền làng Vũ Đại phải cần có rất nhiều gia vị, ngoài gừng, riềng, hành, tiêu, chanh, ớt còn có nước cốt xương hầm được nấu bằng xương sườn heo (sườn lợn) và nước cốt cua đồng. Cá chọn kho thường là cá trắm đen hoặc cá rô đồng, hai loại cá có chất thịt ngon, ngọt và ngậy béo. Cá kho muốn ngon, trước hết phải sạch. Cá chọn loại tươi, niêu trước khi kho phải được rửa sạch, và các gia vị được sơ chế kỹ lưỡng. Cá sau khi làm sạch thì cắt bỏ đầu đuôi, phần thân khứa thành các khứa dày vừa phải. Vì cá kho lâu nên nếu khứa cá quá mỏng sẽ bị nát, quá dày thì không đẹp mà gia vị có thể thấm không đều. Lót một lớp riềng cắt lát dưới đáy niêu trước khi xếp cá vào kho, đây là một mẹo nhỏ để cá kho lâu mà không bị cháy. Riềng, gừng và hành khô giã nhuyễn cho vào sau cùng, thêm chút mắm, muối và gia vị vừa ăn vào niêu rồi kho. Nói thì dễ, nhưng để có nồi cá kho hợp vị không đơn giản đâu nhé! Với cơ sở Trần Luận, một nơi phân phối cá kho đi khắp cả nước, thì việc đảm bảo hợp vị cho khách hàng ở từng địa phương với khẩu vị kiểu chín người mười ý là cả một quá trình tích lũy kinh nghiệm và chịu khó lắng nghe ý kiến khách hàng. Chủ cơ sở Trần Luận cho hay, anh phải ghi tất cả ý kiến khách hàng vào sổ, và cứ mỗi lần giao hàng xong lại phải gọi kiểm tra xem khách hàng có hài lòng với sản phẩm chưa, gia vị cần tăng giảm cái gì. Cá kho cho khách miền Nam thêm ngọt, khách miền trung thêm cay, nhạt chút nếu khách ở Hà Nội hay Nam Định. Nước kho là hỗn hợp gồm nước dùng, nước cốt chanh, nước cốt cua, chút nước và vài gia vị khác. Cá khi kho phải luôn có người ngồi bên canh lửa và tra thêm nước kho khi niêu cá gần cạn. Sau khoảng 20 – 24 giờ sôi sùng sục trên bếp lửa, thịt cá ngấm gia vị, săn chắc, béo ngậy, phần xương mềm rịu, ăn cả niêu cá không bỏ thừa mứa thứ gì. Mở vung ra là nghe mùi thơm ngào ngạt tỏa ra, mùi tanh của cá được người kho khéo léo dùng các loại gia vị thơm khác khắc chế. Cá kho làng Vũ Đại hôm nay đã trở thành món đặc sản được rất nhiều người biết đến và ưa thích. Cá kho làng Vũ Đại tại Hà Nội tương đối dễ tìm, tuy nhiên khách phải đặt trước rồi cơ sở mới kho và giao hàng. Một tin vui cho những tín đồ ăn uống tại thành phố Hồ Chí Minh là bạn không cần phải băn khoăn cá kho làng Vũ Đại bán ở đâu, chỉ cần một cú điện thoại, bạn sẽ có niêu cá kho đậm đà hương được chuyển phát đến tận nhà. Tất cả cá kho làng Vũ Đại tại tp Hồ Chí Minh đều được chuyển từ Bắc vào. Kỹ thuật kho cá của người làng Vũ Đại không chỉ mang đến một món ăn ngon mà còn bảo quản rất tốt dù không sử dụng thêm bất kỳ một hóa chất bảo quản nào. Niêu cá đến tay bạn sau thời gian dài trên máy bay vẫn đảm bảo hương vị thơm ngon tuyệt vời rất riêng. Một lưu ý cho bạn khi đặt hàng là nên chọn những thương hiệu nổi tiếng, uy tín để tránh mất tiền cho một niêu cá kho làng Vũ Đại kém chất lượng. Và nếu bạn muốn tự tay làm thử món ăn nổi tiếng này, bạn có thể liên hệ với các sơ sở chuyên chế biến cá kho làng Vũ Đại để hỏi, chẳng ai hẹp lượng với bạn đâu. Bất kể bạn là ai, sống ở đâu, tin chắc chỉ cần nếm thử một lần sẽ chẳng thể nào quên hương vị đặc biệt của cá kho làng Vũ Đại.