1
Kết hôn không giống như đi ăn cỗ, thấy mâm là ngồi xuống. Đó là cả một chặng đường lắm thác nhiều ghềnh và tất yếu phải trải qua 5 giai đoạn khác nhau.
Sau nhiều năm nghiên cứu, khảo sát hằng
trăm mối quan hệ vợ chồng, nhà tâm lý gia đình người Mỹ Michele Weiner
Davis khẳng định con đường của hôn nhân rất ít khi bằng phẳng mà là
những giai đoạn kế tiếp nhau lên thác xuống ghềnh mới đến bờ hạnh phúc.
Bạn hãy hình dung đời sống vợ chồng là một vòng tròn khép kín, sau bao
vất vả lại nồng thắm như lúc ban đầu nếu bạn kiên trì không bỏ cuộc.
Giai đoạn 1: Tình yêu nồng nàn chiếm ưu thế
Từ đầu đến cuối mối tình, bạn không thể ngờ rằng việc mình gặp
chàng/nàng may mắn đến thế nào. Nhiều khi bạn kinh ngạc vì hai người có
nhiều cái chung quá: những sở thích về âm nhạc, về món ăn và cả những bộ
phim thích xem. Bạn vừa nhấc điện thoại định hỏi anh ở đâu thì đã trông
thấy chàng vừa về đến cửa, cứ như hai người hiểu hết lòng nhau.
Đôi khi những khó chịu nho nhỏ trỗi dậy nhưng chúng được vượt qua một
cách dễ dàng vì cả hai đều sẵn sàng bỏ qua cho nhau. Không có thời gian
nào trong mối quan hệ của bạn tốt đẹp hơn thế. Cả hai sẵn sàng đáp ứng
nhau mọi nhu cầu mà chẳng phải cố gắng gì. Đó là thời kỳ lãng mạn nhất.
Sự sản sinh ra "hóa chất yêu" khiến cho bản năng tình dục được khơi dậy,
làm cho hai người quấn quít nhau chẳng muốn rời. Trong trạng thái say
đắm ngất ngây đó, bạn không ngần ngại giao phó toàn bộ phần đời còn lại
cho nhau và quyết định làm đám cưới.
Nhưng cuộc vui nào cũng tàn. Bạn bắt đầu nhận ra hành trình của hôn nhân có khá nhiều ghềnh thác, chẳng như mong chờ.
Giai đoạn 2: Vỡ mộng
Thông thường giai đoạn hai là khó khăn nhất vì bạn phải trải qua sự hẫng
hụt lớn nhất. Bạn đi từ giấc mơ hạnh phúc đến vỡ mộng. Hàng triệu vấn
đề thực tế bắt đầu xuất hiện. Những chuyện lặt vặt quấy rầy bạn. Bạn
nhận thấy chồng có hơi thở khó chịu khi thức giấc vào buổi sáng. Anh ta
ngồi quá lâu trong nhà vệ sinh, lại còn vứt bừa tạp chí trên sàn bếp và
không bao giờ thu dọn thức ăn thừa để vào tủ lạnh. Có lần bạn nghĩ anh
ta như người không bình thường.
Rất nhiều thực tế khiến bạn nghĩ hai người khác nhau quá. Bạn đã nhầm
lẫn chăng? Hai người tranh cãi về mọi thứ, rồi chính bạn nhận ra mình đã
liều lĩnh giao phó cuộc đời cho một người như vậy. Mâu thuẫn cứ ngày
một tăng dần và thay đổi lớn nhất là sau khi bạn có con, phải thanh toán
bao nhiêu hóa đơn ga, điện, nước... Không còn thời gian nào mà thở, đọc
sách, xem phim vì còn phải nấu ăn, rửa bát, lau nhà, giặt quần áo.
Trong khi đó, bạn đời luôn đòi hỏi bạn ngày càng nhiều. Bạn cảm thấy anh
ta đúng là một kẻ vô trách nhiệm và bảo thủ kinh khủng. Và các bạn mất
hàng chục năm nỗ lực cải tạo nhau một cách vô vọng trước khi chuyển sang
giai đoạn ba.
Giai đoạn 3: Mọi thứ đều phải thay đổi
Trong giai đoạn này, người ta cảm thấy mọi cái đều sai và cần phải xem
xét lại: Sống theo cách của anh ta hay theo cách của bạn vì ai cũng cho
là mình đúng. Cả hai cùng "chiến đấu ngoan cường" để buộc đối phương
chấp nhận giải pháp của mình. Mỗi lần bất đồng là một cơ hội để xét lại
cuộc hôn nhân. Cả hai đào bới những yếu kém của nhau ngày càng sâu hơn.
Đây chính là thời điểm nhiều cuộc hôn nhân đứng giữa ngã ba đường. Trước
mặt họ có ba lựa chọn: Một là bỏ cuộc vì tin hôn nhân của mình là sai
lầm. Họ nhận ra mình không còn yêu nữa. Ngay cả kết hôn cũng chẳng phải
do tình yêu mà chỉ là sự bồng bột nhất thời và họ đòi ly dị. Hai là họ
nhận thấy cãi nhau, phê bình chỉ trích cũng vô ích, vì con cái nên đành
chấp nhận nhưng ai có mối quan tâm riêng của người ấy. May thay vẫn có
khoảng hơn 50% số người kết hôn quyết định bắt đầu tổ chức lại cuộc sống
chung, làm cho nó mạnh khỏe hơn bằng cách cố gắng đáp ứng những nhu cầu
của nhau. Nếu cách thứ nhất và thứ hai thiên về nghĩ đến mình và buông
xuôi bất lực thì cách thứ ba đòi hỏi nhiều nỗ lực đầu tư cho mối quan hệ
để chuyển sang giai đoạn thứ tư tốt đẹp hơn.
Giai đoạn 4: Chấp nhận bạn đời
Bước sang giai đoạn 4, chúng ta cũng đi đến thời kỳ mà không thèm xét
nét đối tác về mọi thứ và tự nhủ cuối cùng phải thoát ra khỏi sự gò bó
để sống thanh thản. Người ta bắt đầu tham khảo ý kiến của người khác, có
người tìm đến lời khuyên răn của tôn giáo, có cặp lại tìm đến các đường
dây tư vấn hôn nhân hoặc đọc các cuốn sách về tâm lý gia đình hay xem
phim tâm lý xã hội và tìm ra những giải pháp của mình.
Trong giai đoạn này, khả năng tha thứ cao hơn. Chúng ta nhận ra chung
sống với ai đó không phải là dễ dàng, cần phải tha thứ và chấp nhận nhau
bởi vì con người không ai hoàn thiện. Khi những bất đồng xuất hiện,
chúng ta không cố gắng tranh cãi giành phần thắng về mình nữa mà biết
chấp nhận những cách nghĩ khác nhau. Vì thế, xung đột ít xảy ra hơn và
khi xuất hiện cũng không mãnh liệt như những năm trước. Nếu bạn đủ khôn
ngoan và bình tĩnh đi hết giai đoạn này thì sẽ bước sang giai đoạn 5.
Giai đoạn 5: Chung sống đến hết đời
Đáng tiếc là có đến một nửa số người kết hôn ngày nay không bao giờ biết
được giai đoạn thứ 5 này, khi tất cả những gian nan đã bỏ lại phía sau.
Bạn không còn tranh cãi nữa để xác định ai thắng ai thua, cũng như đòi
hỏi người kia phải làm theo mong muốn của mình. Đây là giai đoạn mọi cái
đã ngã ngũ và người ta sống trong hòa bình, an phận.
Nhiều người lại cảm thấy tình yêu sống lại lần nữa. Cả hai đồng ý rằng
hôn nhân không phải mâm cỗ cứ ngồi vào ăn mà cần lao động cật lực để có.
Đến lúc này, bạn mới tin rằng tuy đối tác chẳng hoàn hảo gì nhưng có
thể sống chung với anh ta được. Bạn cũng cảm thấy tin ở chính mình và
bắt đầu đánh giá những sự khác nhau giữa hai người và nhận ra chính điều
đó làm cho cuộc sống đỡ đơn điệu và trở nên phong phù hơn. Giờ đây, con
cái đã trưởng thành, có cuộc sống riêng, cho phép bạn lại có thời gian
tập trung vào hôn nhân lần nữa giống như ngày xưa.
Với mỗi đôi, các giai đoạn này không dài bằng nhau nhưng hầu như cuộc
hôn nhân nào kéo dài đến cuối đời cũng lần lượt đi qua 5 chặng đường
tuần tự như thế. Trật tự này cũng không bao giờ thay đổi...
Tuy nhiên, khi người ta đã biết tiến độ và hành trình tất yếu của hôn
nhân thì số người bỏ cuộc giữa đường có thể sẽ giảm đi khi nhìn thấy
những chặng phía sau đầy triển vọng. Điều quan trọng hơn là khi biết rõ
cả 5 cung đường trên vòng tròn khép kín của hôn nhân, bạn sẽ có cách
điều chỉnh thế nào để kéo dài những giai đoạn êm đềm hạnh phúc và rút
ngắn đến mức ít nhất những giai đoạn "ông chẳng bà chuộc" cãi cọ triền
miên và lái cuộc hôn nhân đi theo ý muốn của mình.
ST
