Nghề thêu tay Việt Nam có lúc tưởng như bị "xóa sổ", thế nhưng, trong vài năm trở lại đây, đã có hàng trăm người nước ngoài tìm đến Việt Nam để "tầm sư học đạo".
Sự kỳ diệu của tranh thêu tay
Cuối tháng 10.2011, một đoàn gồm 33 phụ nữ Úc do bà Leanne Beasley, Giám đốc công ty Leanne's House dẫn đầu đã đến Công ty XQ Nha Trang để "nhập môn" học thêu. Bà Leanne Beasley cho biết, 33 người đến Việt Nam lần này đều là những thợ thêu hoặc là giáo viên dạy thêu của công ty Leanne's House muốn khám phá vẻ đẹp độc đáo của tranh thêu và học nghề thêu tranh của người Việt.
Cách đây 3 năm khi đến XQ Nha Trang, bà Leanne Beasley rất bất ngờ khi thấy những bức tranh thêu tay tinh tế và sắc sảo của các nghệ nhân XQ. Cảm phục tài năng của các nghệ nhân, bà mua 1 bức về trưng bày tại công ty. Tận mắt nhìn tranh nhưng những người thân của bà không tin đó là tranh được "vẽ" bằng những đường kim mũi chỉ. Thế rồi, bà dẫn họ qua Việt Nam để tận mắt chứng kiến tài nghệ của phụ nữ Việt Nam khi thêu tranh 3D.
"Với tôi, tranh thêu tay là tinh hoa nghệ thuật truyền thống của Việt Nam, các bạn có quyền tự hào về điều này, vì chỉ có phụ nữ Việt Nam mới đủ kiên nhẫn ngồi hằng tháng, thậm chí hằng năm để sáng tạo những tác phẩm sinh động, độc đáo", bà Leanne Beasley thổ lộ.
Người học trò đặc biệt đến từ Mexico
Ông Võ Văn Quân, Tổng giám đốc công ty XQ Việt Nam thông tin, gần 10 năm qua XQ đã dạy thêu cho khoảng 400 người nước ngoài gồm nhiều quốc tịch như Singapore, Sri Lanka, Thụy Sĩ, Thụy Điển, Anh… nhưng có một học viên để lại ấn tượng đặc biệt là ông Rueffert Daniel, họa sĩ đương đại nổi tiếng của Mexico.
Ông Quân kể, một sáng đầu tháng 6.2011, khi XQ Nha Trang chưa mở cửa đã có một người đàn ông tóc râu bạc phơ ngồi chờ trước sân để xin học thêu. Rueffert Daniel (64 tuổi) tự giới thiệu ông là người Mexico gốc Mỹ, đã học hội họa và điêu khắc tại đại học Allende, vùng San Miguel, Mexico, sau đó trở thành giảng viên của trường này. Năm 2009, ông đến Hội An tình cờ phát hiện những bức tranh thêu tay của XQ.
Là một nghệ nhân nhưng Daniel cứ thắc mắc tại sao chỉ với chiếc kim và những sợi chỉ, người Việt lại "vẽ" được những bức tranh sống động và có hồn đến thế. Tháng 6.2011, khi đang dạo phố cổ Hà Nội, Daniel lại bắt gặp những bức tranh thêu, trái tim ông bị xao động, Daniel quyết định tìm gặp Tổng giám đốc công ty XQ Việt Nam để xin học thêu. Daniel tỏ bày ước muốn đưa nghệ thuật phương Đông xích lại gần nghệ thuật phương Tây, tạo sự tương tác văn hóa toàn cầu.
Ông Quân đánh giá về "lão ông" học trò đến từ Mexico: "Dù đã lớn tuổi, nhưng ông Daniel rất chăm chỉ, mỗi ngày ngồi bên khung thêu suốt 10 giờ, bất kể bị kim đâm chảy máu... Vì là một họa sĩ nên Daniel nắm bắt vấn đề phối màu bằng chỉ rất nhanh. Nhờ đam mê và đầy quyết tâm nên 1 ngày học của Daniel bằng cả tuần của những học viên khác".
Cuối khóa học Daniel đã ghi lại lưu bút: "Trải nghiệm của tôi với XQ là một trong những điều hữu ích nhất cuộc đời, giúp tôi hiểu được vẻ đẹp và sự kiên trì của người Việt. "Tôi không thể nào tin được!", đó là câu nói mà tôi thường nghe mọi người nói khi đứng trước những bức tranh thêu trưng bày quanh tôi".
Không chỉ người nước ngoài đến Việt Nam học thêu, từ năm 2005, vợ chồng chủ nhân XQ Việt Nam đã nhận lời mời của Học viện Mỹ thuật Nan Yang (Singapore) qua giảng thuyết và hướng dẫn thực hành nghệ thuật thêu tay trên lụa cho học viên của học viện.
XQ Việt Nam cũng đã nhiều lần "mang chuông đi đánh xứ người", những lần triển lãm tranh thêu ở Anh, Thụy Sĩ, Singapore… nhiều người bị "hớp hồn" đã xin học thêu. Ông Quân tiết lộ, một số ma-xơ ở Vatican (Ý) vừa liên hệ với XQ đặt vấn đề cử người qua học thêu tay để về thêu áo lễ cho các linh mục, giám mục.
Trước nhu cầu người nước ngoài đăng ký học thêu tay ngày càng nhiều, XQ dự định sẽ mở trường dạy thêu tại XQ Đà Lạt để thu hút học viên toàn cầu.