Cách nấu bột cho bé

Thời điểm cho bé bắt đầu ăn dặm phụ thuộc vào lượng sữa của mẹ. Thông thường nếu mẹ đủ sữa cho con bú thì các bác sĩ đều khuyên rằng nên cho con bú hoàn toàn tới 6 tháng. Tuy nhiên cũng rất nhiều bà mẹ không đủ sữa cho con và phải bổ sung sữa ngoài hoặc cho bé ăn dặm sớm hơn. Từ khoảng 4 tháng trở đi là bé có thể bắt đầu ăn dặm, vậy cách nấu bột cho bé 4-5-6 tháng tuổi nên như thế nào? Định lượng ra sao. Chúng tôi xin cung cấp một số thông tin giúp các mẹ chăm sóc bé dễ dàng hơn.

Nguyên liệu

Để các mẹ tiện việc đong đếm định lượng thức ăn, có một số dụng cụ như sau:

Lưu ý

-Rau chỉ ăn lá, không dùng cuộng vì cứng

-Bột là gạo tám thường không pha thêm bất cứ loại hạt gì, không pha gạo nếp. Nếu muốn thay đổi thì xay hạt riêng, khi nào đổi món thì chế vào thêm sau. Nhưng theo bác sỹ dinh dưỡng thì ko nên vì tuổi này bé chỉ ăn được có 10g bột, mà lại có 1 phần là hạt nữa thì tỉ lệ gạo rất ít. Hơn nữa bây giờ có nhiều đạm động vật rồi, ko cần bổ sung đạm thực vật, đạm động vật vẫn tốt hơn đạm thực vật. Không nên ăn các loại bột chế biến sẵn, có sẵn các loại hạt, ngày nào bé cũng ăn sẽ rất chán.v.v..

-Chưa nên ăn nước mắm, nếu có chỉ cho vài giọt.

Cách nấu

Trộn bột với nước, rồi cho thịt vào ngoáy đều, sau đó đổ qua một cái rây để miết sao cho thịt chỉ còn lợn cợn (chứ ko phải để lọc bã). Miết xong đổ hết cả nước cả cái vào nồi, quấy đều và đun.

Lúc mới đun cho lửa to, quấy đều tay cho đỡ vón, Khi sôi thì cho nhỏ lửa, không cần quấy liên tục nữa.

Từ lúc sôi đến khi bột chín là 7-10 phút.

Rau thái chỉ băm nhỏ, sau khi băm nhỏ lại cho vào cối giã nhỏ. Khi bột chín mới cho rau vào. quấy thêm 1 chút nữa rồi mới bắc ra và cho dầu ăn vào.

Ở lứa tuổi này, ngày ăn 1-2 bát.

Dinh dưỡng

Một bát cháo phải có đủ 4 nhóm thực phẩm là bột, đạm, vitamin & khoáng chất và chất béo.

- Đạm thì ngoài thịt, cá, tôm, cua, trứng (giai đoạn dưới 1 tuổi chỉ sử dụng lòng đỏ, không sử dụng lòng trắng) còn có thể dùng các loại đậu như đậu hũ, đậu hũ non, đậu nành, đậu xanh…

- Vitamin & khoáng chất thì sử dụng các loại rau củ. Màu càng đậm càng nhiều vitamin (rau dền, mồng tơi, cải ngọt, rau ngót, bó xôi, bí đỏ, cà chua, cà rốt…). Lưu ý là các loại thực phẩm này không nên nấu lâu, nếu không sẽ mất chất.

- Chất béo thì có thể sử dụng từ dầu ôliu, mỡ, dầu ăn, dầu đậu nành, dầu mè, dầu hướng dương…

Nói tóm lại, để cho bé một bữa ăn dặm ngon miệng và đủ dinh dưỡng, bạn cần lưu ý một chút về định lượng và tăng dần theo nhu cầu của bé. Bạn có thể nấu buổi sáng và cho bé ăn cả ngày để tránh mất nhiều thời gian nấu. Bột sau khi nấu xong có thể để nguội, cho vào lọ đậy kín và cất vào tủ lạnh, khi ăn có thể hâm nóng lại cho bé.

Thông thường, việc xay chút bột rau, cá, gan lợn, thịt… vào cháo là điều xem chừng đơn giản, nhưng xay như thế nào và tỉ lệ bao nhiêu? Dưới đây là một số gợi ý.

Trẻ 6 – 7 tháng tuổi là đủ độ tuổi cứng cáp để ăn dặm, trong cháo nên cho thêm thực phẩm phụ và cần chế biến thành dạng bột hoặc vụn để bé dễ nuốt.

Tỉ lệ thực phẩm khi chế biến đồ ăn cho trẻ ăn dặm cũng rất quan trọng. (Ảnh minh họa).

Cách thức nghiền

Bột rau: Rửa sạch lá rau (cải, dền, cải thảo, bắp cải…) trước, bỏ cuống, xé nhỏ, chần qua nước sôi rồi vớt ra, để vào một chiếc rá kim loại, dùng thìa canh dằm hoặc nghiền nát, lọc bột rau ra. Nếu không có rá kim loại thì có thể xắt nhỏ rau ra, cho dầu ăn vào chảo và xào bằng lửa lớn cho mềm. Một cách nữa là bỏ vào may xay sinh tố để xay nhuyễn và cho vào cháo đun sôi lại.

Bột cá: Rửa sạch cá khúc (cá trắm, cá hố, cá thu…) đựng vào bát. Nêm chút gia vị rồi hấp cá trong 10-15 phút, sau khi nguội lóc bỏ da và xương rồi dùng thìa ép thành dạng bột.

Bột thịt: Rửa sạch thịt nạc, bỏ gân, băm nhỏ hoặc xay rồi cho thêm chút bột mì, rượu và gia vị trộn đều, sau đó bỏ vào nồi hấp chín.

Bột gan lợn: Rửa sạch gan, khía ra, cạo nhẹ mặt khía, cho một tí rượu và gia vị hấp chín, nghiền thành bột. Nếu là gan gà, vịt thì việc nghiền càng dễ dàng hơn.

Bột tôm: Bóc vỏ tôm rửa sạch, băm nhỏ, nêm gia vị, trộn đều và hấp chín.

Những lưu ý về tỉ lệ

Thành phần dinh dưỡng trong ăn uống của bé cũng cần một tỉ lệ thích hợp, thông thường tỉ lệ thích hợp là: 3: 2: 1. Ví dụ: Gạo 30g thì bột thịt khoảng 20g và rau là 10g. Sau khi nấu xong, cần thêm vào vài giọt dầu thực vật để tăng thêm hương vị và nhiệt năng.

Chế biến bột ăn dặm cho bé hợp lý là trên cơ sở chất bột, thêm các loại thực phẩm có nguồn gốc động và thực vật vào cũng cần một tỉ lệ hợp lý. Bất kể xuất phát từ nhu cầu sinh trưởng của trẻ hay mùi vị thì cũng không nên lấy khẩu vị người lớn làm tiêu chuẩn vì nếu quá mặn sẽ bắt thận của bé làm việc quá sức, thậm chí phù nề. Đặc biệt nên hạn chế bột nêm, hương liệu, mì chính… trong khẩu phần ăn của trẻ.

Bột là một trong những thức ăn dặm đầu tiên cho trẻ nhỏ từ 6 tháng tuổi trở đi, để có một bữa bột ngon đủ dinh dưỡng, phù hợp với độ tuổi của trẻ là vô cùng quan trọng, vì từ tháng thứ 6 trẻ rất hay bị ốm đau và dễ bị suy dinh dưỡng nếu chế độ ăn bổ sung không hợp lý.

Cách nấu bột cho trẻ 6 tháng (mới bắt đầu ăn bột):

Có thể nấu bột mặn hoặc bột ngọt:

Cách nấu bột ngọt :             + bột gạo: 10g (2 thìa cà phê)

 + Sữa bột công thức: 3 thìa (15 g)

 + dầu ăn: 1 thìa (5ml)

 + Nước: 150ml.

Cách nấu: hoà bột với nước lã quấy đều cho tan bột cho lên bếp đun vừa lửa, quấy đều tay, bột sôi trong 5 – 7 phút, cho 1 thìa dầu ăn, nhắc xuống đổ bột ra bát, khi bột nguội ấm ăn được rắc 3 thìa sữa bột công thức quấy đều xúc cho trẻ ăn.

Cách nấu bột thịt:                + bột gạo : 10g (2 thìa cà phê)

 + Thịt xay nhuyễn : 1 thìa (10 g)

 + dầu ăn: 1 thìa (5ml)

 + Lá rau giã nhỏ: 1 thìa (5g)

 + Nước: 150ml.

Cách nấu: hoà bột với nước lã và thịt quấy đều cho tan bột cho lên bếp đun vừa lửa, quấy đều tay, bột sôi trong 5 – 7 phút, cho 1 thìa dầu ăn và rau xanh bột sôi lại nhắc xuống đổ bột ra bát, khi bột nguội ấm xúc cho trẻ ăn.

Cách nấu bột trứng:             + bột gạo: 10g (2 thìa cà phê)

  + lòng đỏ trứng gà: 1/2 quả

  + dầu ăn: 1 thìa (5ml)

  + Lá rau giã nhỏ: 1 thìa (5g)

  + Nước: 150ml.

Cách nấu: hoà bột với nước lã quấy đều cho tan bột cho lên bếp đun vừa lửa, quấy đều tay, bột sôi trong 5 – 7 phút là chín, cho lòng đỏ trứng gà vào bát có rau đã giã nhỏ đánh thật nguyễn trứng và lá rau sau đó đổ vào nồi bột đang sôi, vừa đổ vừa quấy đều tay để trứng không bị vón, bột sôi trở lại, cho 1 thìa dầu ăn nhắc xuống đổ bột ra bát, khi bột nguội ấm xúc cho trẻ ăn.

Trong trường hợp trẻ không được bú mẹ, mà lại không chịu ăn sữa ngoài, có thể trộn thêm sữa bột công thức vào bột thịt và trứng cũng được, nhưng chú ý chỉ trộn sữa khi bột đã nguội chuẩn bị ăn mới trộn, trộn sữa xong cho trẻ ăn ngay không cần đun lại bột.

Cách nấu bột cho trẻ 7 – 12 tháng tuổi:

Từ 7 tháng ngoài bột sữa, thịt , trứng trẻ có thể ăn được cả bột tôm, cua, cá, lươn…về cách nấu cũng tương tự như trên, chỉ cần tăng thêm lượng bột, thịt, cá tôm và rau xanh, riêng cá, tôm, lươn.. cần bỏ vỏ, vảy, xương rồi xay hoặc băm nhỏ, cách nấu như nấu bột thịt, riêng bột cua đồng, lấy nước giã cua lọc kỹ thay cho nước lã nấu bột.

Lượng thực phẩm trong một bát bột của trẻ 7- 12 tháng như sau :

Bột gạo: 20g (4 thìa cà phê)

Thịt (cá, tôm): 2 -3 thìa (20 – 30g) hoặc lòng đỏ trứng gà

Dầu (mỡ): 5ml

Rau xanh: 2 thìa (20g).

Hiện nay có máy xay sinh tố, ngoài nấu bột, các bà mẹ cũng có thể nấu cháo xay cho trẻ ăn cũng được, nhưng từ 12 tháng bắt buộc phải cho trẻ ăn cháo hạt và ăn các thực phẩm khác như cơm nát, mỳ, bún, phở. Không nên quá lạm dụng máy xay sinh tố làm trẻ không biết nhai dẫn đến biếng ăn.

1 số dụng cụ đơn giản dùng để đong đếm định lượng:


1 bát ăn cơm đầy nước: = 200ml nước (nước thì dễ vì có nhiều thứ để đong được nước)

1 thìa cà phê đầy bột có ngọn = 5 g bột

1 thìa cà phê có ngọn thịt = 10g thịt

1 thìa cà phê rau có ngon = 5 g rau.

(thìa cà phê ở đây là thìa bé xíu nhưng là loại nhôm chứ ko phải innox, vì thìa nhôm lại to hơn inox 1 chút đấy)



Bột cho bé mới tập ăn dặm (từ 4 tháng đến 6 tháng)


Nguyên liệu

200ml nước = 1 bát con nước

10g bột = 2 thìa cà phê

10 g thịt = 1 thìa cà phê

10 rau = 2 thìa cà phê

1 thìa dầu ăn.


Lưu ý ở tuổi này:


-Rau chỉ ăn lá, không dùng cuộng vì cứng


-Bột là gạo tám thường không pha thêm bất cứ loại hạt gì, không pha gạo nếp. Nếu muốn thay đổi thì xay hạt riêng, khi nào đổi món thì chế vào thêm sau. Nhưng theo bác sỹ dinh dưỡng thì ko nên vì tuổi này bé chỉ ăn được có 10g bột, mà lại có 1 phần là hạt nữa thì tỉ lệ gạo rất ít. Hơn nữa bây giờ có nhiều đạm động vật rồi, ko cần bổ sung đạm thực vật, đạm động vật vẫn tốt hơn đạm thực vật. Không nên ăn các loại bột chế biến sẵn, có sẵn các loại hạt, ngày nào bé cũng ăn sẽ rất chán.v.v..


-Chưa nên ăn nước mắm, nếu có chỉ cho vài giọt.


Cách nấu


Cho nước lã vào với thịt đã xay nhuyễn và bột đánh tan.

Lúc mới đun cho lửa to, quấy đều tay cho đỡ vón, Khi sôi thì cho nhỏ lửa, không cần quấy liên tục nữa.

Từ lúc sôi đến khi bột chín là 7-10 phút.

Rau thái chỉ băm nhỏ, sau khi băm nhỏ lại cho vào cối giã nhỏ. Khi bột chín mới cho rau vào. quấy thêm 1 chút nữa rồi mới bắc ra và cho dầu ăn vào.

Ở lứa tuổi này, ngày ăn 1-2 bát, đồng thời bổ sung 600-800ml sữa mới là đủ.


Từ 7 tháng -8 tháng: Thịt tăng lên 1,5 thìa, bột 3 thìa, các định lượng khác giữ nguyên.


Từ 8-10 tháng:


Nguyên liệu


200ml nước = 1 bát con nước

20g bột = 4 thìa cà phê

20 g thịt = 2 thìa cà phê

10 rau = 2 thìa cà phê

1 thìa dầu ăn.

½ thìa nước mắm


Quấy tương tự. Lưu ý:


-Ăn dần từ ít đến nhiều, từ loãng đến đặc.


-Nếu ăn trứng thì chỉ ăn lòng đỏ trứng, trên 1 tuổi thì mới nên ăn cả lòng trắng. 1 lòng đỏ trứng bằng 20g thịt. Trứng đánh tan với rau và cũng cho sau khi bột sắp chín.


-Rau đối với trẻ dưới 1 tuổi thì chỉ ăn 10g mỗi bát, còn trên 1 tuổi thì 20g/1 bát.


Ở tuổi này ăn 2-3 bát bột 1 ngày và cộng thêm 600-700ml sữa. (Choáng quá, Kem ko ăn được thế bao giờ, nhưng bác sỹ bảo thế thì cứ ghi cho các mẹ biết)


Từ 10-12 tháng:


Nguyên liệu


200ml nước = 1 bát con nước

30g bột = 6 thìa cà phê

30 g thịt = 3 thìa cà phê

10 rau = 2 thìa cà phê

1 thìa dầu ăn.

½ thìa nước mắm


Nếu lứa tuổi này ăn cua đồng thì 5 con cua, giã ra được 60 g cua, lọc ra 1 bát nước đầy được 30g cua là đủ.


Ngày ăn ba bát cháo.


Lưu ý:

Tuổi này nên ăn thêm mỡ , tốt nhất là mỡ gà, nếu cho mỡ thì thôi dầu, tỉ lệ tương tự dầu.

Các lứa tuổi tuyệt đối ko nên chỉ ăn nước xương, nước xương ko hề có can xi. Muốn có canxi phải ninh cho đến khi nào xương nát nhừ, vụn mới ra canxi. Nhưng ko cần, trong các thực phẩm đã đủ canxi rồi.

Từ 8 tháng có thể ăn tất cả các loại động vật tanh như tôm, cua , cá lươn.v.v..

-Nếu ko muốn quấy bột có thể dùng cháo xay cũng được.


Trên 1 tuổi :


Nguyên liệu:

1 bát cháo trắng

4 thìa rau

2 thìa dầu

1 nước mắm

3 thìa thịt

Dầu ăn hoặc mỡ: 2 thìa


nếu ăn thêm đậu phụ thì kết hợp 2/3 bìa đậu mơ với 1,5 thìa thịt là đủ cho bát cháo.


Phương pháp hóa lỏng bột/cháo


Áp dụng đối với các bé khó ăn đặc, hay nôn trớ khi ăn đặc thì vẫn với định lượng như vậy, làm loãng ra cho bé dễ ăn, nhưng vẫn ko bị giảm lượng ăn.

20g giá sống, rửa sạch, xay, lọc lấy nước đúng 1 bát như các định lượng nước bình thường, sau đó nấu như bình thường.


Làm sữa chua từ sữa công thức:

Pha đúng tỷ lệ như sữa bé đang uống: 200ml nước, 7 thìa sữa (thìa loại 30ml/1 thìa).

2 thìa sữa chua làm men

1 thìa đường

Quấy đều, ủ ấm 40 độ C khoảng 3-4 tiếng.

Các cách ủ: ủ trong hộp xốp, hoặc ủ trong nồi cơm điện để chế độ ủ (nhưng hơi nóng quá, nên bật lên rồi tắt đi 1 lúc mới cho vào, khi nào nguội lại bật lên), hoặc ủ bằng nước ấm cách thủy, nhưng khi nước nguội lại phải đổ nước nóng vào sao cho nhiệt độ khoảng 40 độ C.

lắc thấy đông thì ăn được, có thể ăn ngay. Nếu để tủ lạnh có thể bảo quản được 2 ngày.