Nguyên nhân chửa ngoài dạ con và những cách phòng chống tốt nhất

Nguyên nhân chửa ngoài dạ con và những cách phòng chống tốt nhất. Chửa ngoài tử cung hay dân gian còn gọi là chửa ngoài dạ con là trường hợp trứng sau khi thụ tinh không đi làm tổ trong tử cung mà lại làm tổ ở một nơi nào khác ngoài buồng tử cung. Chửa ngoài tử cung là một căn bệnh nguy hiểm, nếu không được phát hiện sớm và kịp thời có thể khiến tử cung bị vỡ và gây tử vong cho người bệnh. Vậy nguyên nhân, triệu chứng chửa ngoài tử cung là gì?

Nguyên nhân

Nguyên nhân chửa ngoài tử cung

• Những người bị viêm nhiễm đường sinh dục, đặc biệt nếu đã bị chẩn đoán bị viêm phần phụ, viêm tiểu khung thì rất dễ bị chửa ngoài tử cung.

• Dị tật ống dẫn trứng.

• Ống dẫn trứng bị chèn ép từ ngoài hoặc có khối u trong lòng ống gây chít hẹp ống dẫn trứng khiến trứng không thể di chuyển trong ống dẫn trứng vào buồng tử cung để làm tổ được.

TRIỆU CHỨNG CỦA THAI NGOÀI TỬ CUNG:

• Đối với chửa ngoài tử cung chưa vỡ:
  - Người bệnh bị chậm kinh, có thể có nghén y như những phụ nữ mang thai khác.
  - Đau bụng: thường đau âm ỉ ở vùng bụng dưới, đau ở bên có ống dẫn trứng được phôi làm tổ, thỉnh thoảng có cơn đau chói.
  - Rong huyết: Thai phụ thấy có ít máu chảy ra dưới âm đạo kéo dài trên 7 ngày.
  - Nếu dùng tay thăm khám chạm vào cổ tử cung hoặc di động nhẹ vào cổ tử cung thì người bệnh thấy đau, có khi đau chói.
  - Siêu âm trong buồng tử cung không thấy có túi ối, có thể thấy những âm vang bất thường ở một bên ống dẫn trứng.
  - Xét nghiệm hCG thường dương tính (có thể có trường hợp âm tính).

• Đối với chửa ngoài tử cung bị vỡ sẽ có triệu chứng nguy hiểm:
  - Có cơn đau bụng đột ngột, dữ dội như có dao đâm vào bụng, có thể khiến người bệnh ngã quỵ và ngất xỉu.
  - Người bệnh nhanh chóng rơi vào trạng thái sốc do mất máu như da xanh xao, nhợt nhạt, vã mồ hôi, chân tay lạnh, mạch nhanh nhỏ, huyết áp tụt.

• Đối với chửa ngoài tử cung thể huyết tụ thành nang:
  - Người bệnh xanh xao, thiếu máu, da có thể vàng rơm do hiện tượng tiêu máu trong khối huyết tụ gây nên.
  - Đau âm ỉ ở hạ vị.
  - Thường có rối loạn tiểu tiện mỗi ngày một tăng do khối huyết tụ chèn ép gây đái khó, đái rắt, bí đái.
  - Có thể có rối loạn đại tiện như táo bón nhiều ngày hoặc có dấu hiệu giả lỵ do khối huyết tụ chèn vào trực tràng gây kích thích tại chỗ.
  - Có khi xuất hiện các hiện tượng bán tắc hay tắc ruột vì ảnh hưởng tới s�� lưu thông ruột do bị dính.

Trên đây là các nguyên nhân, triệu chứng chửa ngoài tử cung mà các chị em phụ nữ có gia đình nên biết, nhất là những người định sinh con, cần phải đọc và tìm hiểu để biết phát hiện ra bệnh sớm nhất, tránh tình trạng đợi tới khi vỡ tử cung mới biết, vì nếu không cấp cứu kịp thời có thể khiến người bệnh tử vong ngay lập tức. Chúc các chị em luôn khỏe mạnh, vui vẻ.

Bình thường, thai sẽlàm tổởtrong buồng tửcung, tuy nhiên tất cảnhững yếu tốngăn cản hay làm chậm trễsựdi chuyển của trứng từnơi thụtinh vào đến buồng tửcung đều có thểgây nên hiện tượng chửa ngoài tửcung. Thông thường có 3 nguyên nhân chính gây nên hiện tượng này.

Viêm nhiễm vòi trứng

Viêm nhiễm vòi trứng sẽ gây tắc, hẹp vòi trứng và dễ gây ra thai ngoài tử cung. Viêm nhiễm vòi trứng thường do bệnh lây truyền qua đường tình dục gây nên như trực khuẩn lậu hay bệnh do chlamydia trachomatis. Nạo phá thai cũng là một nguyên nhân gây viêm nhiễm vòi trứng.

Trước khi bị viêm phần phụ, bệnh nhân thường bị bít vòi trứng hoàn toàn dẫn đến vô sinh. Nếu có điều trị thuốc, vòi trứng cũng bị hẹp lại dễ dẫn đến thai ngoài tử cung. Ngoài ra, trực khuẩn lao cũng có thể làm hẹp vòi trứng, gây nên tình trạng thai ngoài tử cung.

Các bệnh phụ khoa
 
Nhiễm các bệnh phụ khoa như: khối u phần phụ, dị dạng bẩm sinh vòi trứng… cũng là nguyên nhân gây chửa ngoài tử cung.

Vòi trứng có thể bị tắc hoặc hẹp bởi bệnh lạc nội mạc tử cung, khối u phần phụ chèn ép vòi trứng, những phẫu thuật lên vùng bụng gây dị dạng vòi trứng như: vòi trứng bị kéo dài, bị gập góc… hoặc những tác động trực tiếp lên vòi trứng từ trước như: triệt sản, nối vòi trứng… Ngoài ra, vòi trứng còn có thể bị tắc/hẹp bẩm sinh.

Chất nicotin

Các nghiên cứu cho thấy, thuốc lá không chỉ làm chậm và khó thụ thai, sảy thai tự nhiên mà còn gây nên hiện tượng thai ngoài tử cung ở các sản phụ.

Chất nicotin có trong thuốc lá làm hỏng các nhung mao phủ trên các thành ống và làm giảm cử động của các vòi trứng, gây khó khăn cho quá trình trứng thụ tinh tiến về tử cung. Từ đó dẫn đến trứng làm tổ trong vòi trứng và phát triển thành thai ngoài tử cung, gây nguy cơ vỡ vòi trứng. Những phụ nữ hút từ 10 điếu thuốc/ngày trở lên có nguy cơ thai ngoài tử cung gấp 1,5 lần người khác.

Vì không thể phát triển nhưbình thường cho nên những dấu hiệu cảnh báo đầu tiên của chửa ngoài tử cung thường bao gồm:

Rối loạn kinh nguyệt, ốm nghén

Sản phụ bị tắt kinh hoặc rối loạn kinh nguyệt như: rong kinh, trễ kinh. Cũng có trường hợp, sản phụ sau khi tắt kinh còn bị ra máu bất thường, máu thường màu đỏ tươi.

Ngoài ra, sản phụ còn bị ốm nghén biểu hiện ở việc buồn nôn và nôn.

Đau bụng

Nguyên nhân thường là do tình trạng căng dãn của vòi trứng, gây ra đau bụng âm ỉ ở một bên vùng bụng dưới rốn. Ban đầu sản phụ có thể thấy đau âm ỉ, tuy nhiên cơn đau sẽ tăng dần, và sẽ đau dữ dội khi vòi trứng bị vỡ. Lúc đó, sản phụ sẽ có cảm giác mệt lả, da xanh xao, đôi khi còn dẫn đến tình trạng hôn mê. Trường hợp xuất huyết nghiêm trọng, có thể dẫn đến tử vong ở sản phụ do không tự cầm máu được.

Xuất huyết âm đạo

Xuất huyết âm đạo thường xuất hiện muộn hơn 2 triệu chứng trên, do khi thai phát triển trong vòi trứng có thể gây rạn nứt. Sản phụ có thể thấy ra một ít máu sậm màu và kéo dài.

Nhiều khi, xuất huyết xuất hiện gần với ngày có kinh (theo chu kỳ), làm cho sản phụ dễ nhầm lẫn với kinh nguyệt, hay rong kinh. Một số trường hợp sau khi đi điều hòa kinh nguyệt hoặc nạo thai về thì tiếp tục ra huyết âm đạo kéo dài, đau bụng ngày càng tăng. Siêu âm có thể thấy có khối nhỏ cạnh tử cung, đôi khi còn thấy tim thai đập, có dịch trong bụng thì cũng rất có thể là do thai ngoài tử cung.

Lưu ý: sẽ rất nguy hiểm vì với những triệu chứng như trên, người phụ nữ có thể nhầm lẫn với việc mình bị rong kinh, rối loạn kinh nguyệt hoặc bị lẫn với triệu chứng có thai giai đoạn đầu. Những dấu hiệu lâm sàng của việc ra máu âm đạo và đau bụng trong thai kỳ khá giống hiện tượng dọa sẩy thai và thai chết lưu nên cần được các bác sĩ khám và tiến hành siêu âm kỹ.    

 Khi TNTC đã vỡ, BN có thể bị choáng do chảy máu ở trong ổ bụng. Ngoài triệu chứng đau bụng ngày càng nhiều có khi đau dữ dội, bệnh nhân còn có cảm giác khát nước, vật vã, tay chân lạnh, mạch nhanh, huyết áp tụt,…

BIẾN CHỨNG CỦA THAI NGOÀI TỬ CUNG:

Sau khi đã bị chửa ngoài tử cung vẫn có thể có thai bình thường đến đủ tháng; cả khi đã cắt bỏ một bên vòi trứng hay vòi trứng một bên đã bị tổn thương thì trứng vẫn có thể được thụ tinh ở vòi trứng bên kia sau đó di chuyển vào tử cung.

Nếu cả 2 vòi trứng đều bị tổn thương hay cắt bỏ thì phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm là một lựa chọn - lấy trứng đã trưởng thành cho thụ tinh trong ống nghiệm và sau đó cấy vào tử cung.

Khi bị chửa ngoài tử cung thì đó là tình trạng cần được chăm sóc đặc biệt. Việc điều trị có nguy cơ phải cắt bỏ cơ quan sinh sản (vòi trứng, buồng trúng...) hay mất khả năng sinh sản nhưng không điều trị thì còn nguy hiểm hơn nữa vì vòi trứng vỡ có thể gây chảy máu và đe doạ sinh mạng sản phụ.

Trứng đã thụ tinh không thể phát triển bình thường ngoài tử cung, vì thế để phòng ngừa các biến chứng đe doạ sinh mạng cần phải lấy đi toàn bộ mô chửa ngoài tử cung đó. Nếu phát hiện sớm, có thể tiêm thuốc (methotrexate) để làm cho phôi không phát triển được và tiêu tan các tế bào. Sau khi tiêm, thầy thuốc vẫn phẩi theo dõi nồng độ hormon HCG (kích dục tố nhau thai), nếu còn cao thì cần tiêm thêm methotrexate lần nữa.

Nếu tiêm thuốc không có tác dụng hay bệnh nhân không thể dùng đư��c methotrexate hay cần theo dõi tiếp thì có thể cần can thiệp soi ổ bụng để quan sát sau đó cắt bỏ mô chửa ngoài tử cung và sửa chữa lại vòi trứng.

Trường hợp chảy máu nặng do vỡ vòi trứng, cần mổ khẩn cấp (mở bụng) để lấy đi vòi trứng đã tổn thương nặng hay khâu phục hồi. Có khi phải kết hợp truyền máu để chống truỵ tim mạch.

Chẩn đoán thai ngoài tử cung:
Khi một phụ nữ trong giai đoạn sanh nở có các triệu chứng trên, cần phải làm các xét nghiệm sau đây:
-          Test thử thai để xác định tình trạng có thai,
-          Siêu âm bụng: Nếu bệnh nhân đến sớm, TNTC còn nhỏ, chưa vỡ thường thì siêu âm bụng khó phát hiện. Khi TNTC đã vỡ, siêu âm bụng sẽ phát hiện được dịch trong ổ bụng do chảy máu. Chọc dò bụng qua ngã âm đạo hoặc chọc dò bụng dưới hướng dẫn của siêu âm để xác định tình trạng chảy máu.
-          Siêu âm ngã âm đạo với đầu dò có độ ly giải cao, sẽ phát hiện sớm TNTC chưa vỡ, cho thấy trong lòng tử cung không có sự hiện diện của túi thai. Ngược lại, có thể thấy một khối cạnh tử cung hoặc thấy được túi thai trong vòi trứng.
-          Nội soi ổ bụng là phương pháp rất rất cần thiết để xác định chẩn đoán trước một phụ nữ có các triệu chứng nghi ngờ TNTC như trễ kinh, đau vùng hạ vị và có khối cạnh tử cung đau. Lợi ích của phương pháp nầy là tránh được cuộc mổ bụng lớn để thăm dò một trường hợp TNTC. Khi xác định chẩn đoán TNTC bằng phương pháp nội soi ổ bụng, bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật điều trị cùng lúc.

  ĐIỀU TRỊ THAI NGOÀI TỬ CUNG:

Không thể phòng ngừa được chửa ngoài tử cung nhưng có thể giảm được một số nguy cơnhư: không nên có nhiều bạn tình và sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục để tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục và giảm nguy cơbị bệnh viêm tiểu khung. Giữ vệ sinh khi có kinh và khi quan hệ tình dục để tránh phát triển viêm nhiễm ở hệ sinh sản.

Nếu phát hiện có hiện tượng khí hư bất thường, người phụ nữ nên đi khám phụ khoa để điều trị sớm. Điều trị càng muộn, nguy cơ viêm nhiễm âm đạo, cổ tử cung dẫn đến viêm nhiễm tử cung, vòi trứng càng cao, gây ra hậu quả thai ngoài tử cung.

Đặc biệt với những sản phụ đã từng bị chửa ngoài tử cung và muốn có thai trở lại, thời gian cần thiết để các chức năng sinh sản ổn định trở lại ít nhất là 1 năm. Đồng thời khi đã có thai, sản phụ phải đi khám thai đều đặn và có sự theo dõi của bác sĩ. Các sản phụ cũng nên tích cực điều trị bệnh viêm khoang chậu và chứng viêm ống dẫn trứng, để ngăn chặn tình trạng thai ngoài tử cung.

Chửa ngoài tử cung càng được phát hiện sớm thì việc điều trị càng đơn giản. Với những khối thai chưa vỡ và có đường kính 3cm, bác sĩ có thể chỉ định tiêm một loại thuốc vào khối thai nhằm làm khối thai không tiếp tục phát triển sai vị trí và tự tiêu đi. Với những khối thai to hơn, phương pháp thông dụng là phẫu thuật mở hoặc phẫu thuật nội soi. Phẫu thuật nội soi có ưu điểm là làm giảm nguy cơ bị dính vùng bụng sau khi mổ. Tuy nhiên, nếu khối thai đã bị vỡ hoặc có quá nhiều máu trong ổ bụng bắt buộc bác sĩ phải tiến hành mổ hở. Sau khi điều trị, sản phụ vẫn có thể có thai lại như bình thường nhưng khả năng tái phát thai ngoài tử cung có thể trên 10%. Với trường hợp bị viêm nhiễm gây tắc hẹp vòi trứng thì khả năng này thậm chí còn cao hơn. Thai ngoài tử cung tái phát có thể lặp lại trên vòi trứng còn lại, trên chỗ mở của vòi trứng lần trước (nếu chưa bị cắt) hay trên mỏm cụt của vòi trứng đã bị cắt.

Chuẩn đoán mang thai ngoài tử cung bằng cách nào?

- Xét nghiệm máu hoặc nước tiểu sẽ cho kết quả là có thai.

- Siêu âm vùng bụng sẽ thấy có khối bên cạnh tử cung nhưng không thấy thai trong lòng tử cung dù xét nghiệm máu (hay nước tiểu) cho kết quả có thai. Tuy nhiên, siêu âm có thể thấy tình trạng chảy máu trong ổ bụng.

- Có khi bệnh nhân được đề nghị làm thủ thuật chọc dò ổ bụng qua ngã bụng hoặc qua ngã âm đạo để kiểm tra xem có tình trạng chảy máu trong ổ bụng hay không.

Có thể nhầm lẫn thai ngoài tử cung với sảy thai. (Ảnh minh họa)

Có thể nhầm thai ngoài tử cung với bệnh lý gì?

Thai ngoài tử cung có thể lầm với những trường hợp bệnh lý sau đây:

- Rong kinh hay rối loạn kinh nguyệt: đây là trường hợp thường gặp nhất

- Có thai giai đoạn sớm: cũng có thể bị ra máu và đau ít hay đau nặng vùng bụng dưới. Có thai ở giai đoạn quá sớm khi siêu âm cũng sẽ không thấy được túi thai trong lòng tử cung, tương tự như hình ảnh siêu âm của thai ngoài tử cung.

- Dấu hiệu sảy thai: cũng có tình trạng đau bụng và chảy máu âm đạo.

- Thai lưu ở giai đoạn sớm sẽ có tình trạng ra máu dây dưa kéo dài, khi sắp bị sảy tự nhiên cũng có đau bụng.

- Bệnh lý của các cơ quan khác trong ổ bụng (tùy thuộc vị trí thai ngoài tử cung bám vào hoặc gây đau).

Điều trị thai ngoài tử cung như thế nào?

Nếu mang thai ngoài tử cung không bị vỡ và kích thước dưới 3,5 cm, các bác sĩ sẽ chỉ định cho dùng thuốc methotrexate. Loại thuốc này sẽ được tiêm và gây ra sảy thai.

Trong trường hợp thai ngoài tử cung bị vỡ, phẫu thuật là phương pháp cần thiết. Các bác sĩ sẽ tiến hành mổ bụng hoặc mổ nội soi để lấy khối thai ra.

Chửa ngoài dạ con và những điều cần biết

Đại đã số các ca mang thai đều suôn sẻ, tuy nhiên cũng có 1% trường hợp đã thụ tinh di chuyển chật vật trong cái vòi không trơn tru lắm rồi bị kẹt tại đó.

Thai không vào được dạ con mà phát triển ngay trong vòi, tới một mức nào đó, thai làm nứt vỡ vòi vì vòi không có sức giãn nở.

Nguyên nhân chính khiến cho vòi bị hư hại dẫn tới chửa ngoài dạ con là do nhiễm vi khuẩn, chủ yếu là do vi khuẩn chlamydia. Vi khuẩn này lây nhiễm qua đường tình dục.

Trong trường hợp chửa bình thường, phôi nằm trong dạ con và nhận ở đó lượng oxy và đủ chất dinh dưỡng từ máu dồn vào dạ con với khối lượng lớn. Trái lại khi chửa ngoài dạ con, phôi nằm ở một nơi không được chuẩn bị dành cho nó, không nhận được oxy và chất nuôi dưỡng nên tự nó chấm dứt phát triển. Tuy vậy, nó cũng đủ lớn làm cho nứt vỡ vòi dạ con, rồi gây xuất huyết ồ ạt làm cho tính mạng thai phụ nguy hiểm nặng nề.

Những dấu hiệu đáng lưu ý:

- Người phụ nữ có kinh nguyệt không đều, không dùng biện pháp tránh thai, cần cảnh giác ngay khi có kinh chậm và đặt ra câu hỏi: Phải chăng mình đã có thai? Đồng thời phải chú ý những dấu hiệu khác thường như đau bụng, chảy máu. Và phải đi khám ngay mặc dù các dấu hiệu trên không phải bao giờ cũng là bệnh lý. Những cơn đau khi bắt đầu có thai nhất thíêt không phải những cơn đau do bệnh.

Ngay cả hiện tượng chảy máu trong 3 tháng đầu thai kỳ xẩy ra ở khoảng 10% các bà mang thai cũng là hiện tượng nhiều khi lành tính.

- Dù sao hễ bắt đầu có thai mà thấy đau bụng, chảy máu, là nhất thiết nên đến gặp thầy thuốc càng sớm càng tốt, rất có thể bị xảy thai hoặc chửa ngoài dạ con.

- Bằng phương pháp đo hormon HCG và siêu âm, có thể biết khá chính xác là tình hình của thai nhi. HCG dương tính cho biết bạn có thai qua tỷ lệ HCG có thể biết thai phát triển đến giai đoạn nào(nhưng không biết thai còn tiếp tục hay đã chết, muốn biết phải đo lần 2 để so sánh tỷ lệ hormon với lần đo trước).

- Siêu âm cho biết thai có nằm trong dạ con hay trong vòi (khi thai đã phát triển đủ để nhìn thấy trên màn hình). Nếu là thai ngoài dạ con, bắt đầu làm nứt vỡ vòi, siêu âm cho thấy trong ổ bụng có máu.

Nguy hiểm của chửa ngoài dạ con:

Hiểm hoạ trước mắt của một cái thai ngoài dạ con đang phát triển: Xuất huyết nội tạng, vòi bị thai làm vỡ chảy máu ồ ạt. Trong trường hợp này phải mổ cấp cứu mới cứu sống được thai phụ. Nếu máu không chảy quá nhiều có thể mổ nội soi chứ không cần phải mổ bụng.

Thai được lấy ra qua vết xẻ ở vòi, do đó đôi khi phải cắt bỏ vòi vì đôi khi khó tránh khỏi vòi bị tổn thương khi lấy thai ra, hoặc nếu vòi bị hư hại nặng từ trước.

Cố giữ lại một cái vòi không tốt là giữ lại nguy cơ bị chửa ngoài dạ con lần nữa ở trong cái vòi đó.

Nếu phát hiện sớm, khi thai còn nhỏ, tỷ lệ HCG thấp, bác sĩ sẽ bơm vào đó một phụ phẩm lấy từ đợt điều trị hoá ung thư có tác dụng ngăn ngừa sự phát triển của thai. Nhưng phương pháp này không làm mất hẳn chửa ngoài dạ con.




Hỏi đáp liên quan

Hỏi: Thưa bác sĩ, tôi bị chửa ngoài tử cung 2 lần và đều mổ bảo tồn . tôi rất dễ thụ thai nhưng lại sợ bị chửa ngoài lần nữa vậy có cách nào để có thai an toàn không? Tôi xin cảm ơn!

(hoang thuy linh)

Trả lời:

Nguyên nhân khiến cho người mắc bệnh thai ngoài tử cung ngày càng gia tăng, là do tình trạng viêm nhiễm sinh dục và nạo phá thai ngày càng nhiều.

Tử cung hay còn gọi là dạ con, là cơ quan sinh sản của người phụ nữ. Khi mang thai, bào thai sẽ phát triển tại đó. Vì một lý do nào đó, vòi trứng bị tắc hoặc hẹp, hoặc do trứng di chuyển chậm hơn bình thường, trứng đã thụ tinh sẽ nằm lại bên ngoài tử cung và phát triển tại đó, dẫn đến tình trạng thai nằm ngoài tử cung.

Thai ngoài tử cung có thể gặp ở nhiều vị trí khác nhau như ở vòi trứng (thường gặp nhất), hoặc bám phía trên buồng trứng, thậm chí nằm trong ổ bụng hay nằm tại cổ tử cung.

Trong đó, thai ngoài tử cung ở vị trí ngay chỗ nối giữa vòi trứng và tử cung là nguy hiểm nhất vì khó chẩn đoán được sớm. Khi thai vỡ sẽ gây mất máu nhiều và nhanh, ảnh hưởng đến khả năng có thai sau này.

Viêm nhiễm sinh dục sẽ làm tắc, hẹp vòi trứng và dễ gây ra thai ngoài tử cung. Tình trạng viêm nhiễm thường dễ xuất hiện và phát triển âm thầm sau nạo phá thai.

Vòi trứng cũng có thể tắc hay hẹp do bẩm sinh hoặc do can thiệp trước đó trên vòi trứng. Những lần mổ ở vùng bụng cũng có thể gây viêm dính bên trong hay bên ngoài vòi trứng và làm thay đổi hướng đi của vòi trứng. Do đó, vòi trứng có thể bị kéo dài, bị gập góc...

Trễ kinh, đau bụng, và chảy máu âm đạo là 3 dấu hiệu thường gặp nhất ở người phụ nữ có tình trạng thai ngoài tử cung.

Chảy máu âm đạo xuất hiện muộn do khi thai phát triển trong vòi trứng có thể gây rạn nứt. Lượng máu thường ít, có màu đen sậm và kéo dài. Nhiều khi, chảy máu xuất hiện gần với ngày có kinh (theo chu kỳ), làm cho người bệnh lầm tưởng là mình đang có kinh, hay đang bị rong kinh, và đến bệnh viện để điều trị các bệnh này.

Đau bụng thường do tình trạng căng dãn của vòi trứng, đau bụng âm ỉ ở một bên vùng bụng dưới rốn. Cơn đau có thể tạm thời giảm khi dùng thuốc giảm đau, nhưng sẽ đau trở lại sau khi thuốc giảm đau hết tác dụng.

Khi có tình trạng vỡ vòi trứng, người bệnh sẽ đau dữ dội, da xanh xao và cảm giác mệt lả người. Tình trạng này sẽ ngày càng trầm trọng do máu chảy nhiều trong ổ bụng và không thể tự cầm được, có thể dẫn đến tử vong.

Khối thai nằm ngoài tử cung khó phát triển thành thai bình thường, đủ ngày đủ tháng vì không được cung cấp dinh dưỡng đầy đủ. Khối thai sẽ vỡ ra và chảy máu, thời điểm sớm hay muộn tuỳ thuộc vào vị trí của khối thai. Nguyên tắc điều trị là phải lấy đi khối thai, hoặc làm khối thai không tiếp tục phát triển sai vị trí và tự tiêu biến đi.

Phẫu thuật là cách điều trị chủ yếu từ trước tới nay, gồm mổ bụng hở và mổ qua nội soi. Trong thời gian gần đây, nội soi đã được áp dụng khá rộng rãi. Phẫu thuật nội soi là mở một vài lỗ nhỏ ở thành bụng, đưa dụng cụ phẫu thuật vào và qua các dụng cụ này thực hiện các thao tác để lấy khối thai.

Sau khi điều trị thai ngoài tử cung, người bệnh vẫn có thể có thai lại bình thường. Tuy nhiên, nguy cơ thai ngoài tử cung tái phát có thể trên 10%. Tuy nhiên, nếu do bị viêm nhiễm gây tắc hẹp vòi trứng thì khả năng tái phát còn cao hơn.

Thai ngoài tử cung tái phát có thể lặp lại trên vòi trứng còn lại, trên chỗ mở của vòi trứng lần trước (nếu lần mổ trước người ta cố gắng giữ lại vòi trứng) hay trên mỏm cụt của vòi trứng đã cắt.

Phòng ngừa thai ngoài tử cung

Để phòng ngừa thai ngoài tử cung, phụ nữ nên hạn chế nạo phá thai; sử dụng các biện pháp phòng tránh thai; giữ gìn vệ sinh kinh nguyệt tốt, nhất là trong thời gian sau sanh và cho con bú.

Khi có viêm nhiễm sinh dục, người bệnh nên đi khám để được điều trị đầy đủ. Khám phụ khoa định kỳ và khám phụ khoa ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ viêm sinh dục để được điều trị thích hợp, tránh di chứng viêm dính tắc vòi trứng, nguy hại cho khả năng sinh sản về sau.

Sản phụ nên đi khám thai sớm khi bị đau bụng hay ra máu thất thường vào giai đoạn sớm của thai kỳ. Đặc biệt là những sản phụ đã từng bị thai ngoài tử vung hay có tình trạng viêm nhiễm sinh dục trước đó.

Việc phát hiện sớm khi thai ngoài tử cung chưa vỡ sẽ giúp bệnh nhân giảm được tình trạng mất máu do thai vỡ, giảm nguy cơ bị choáng và tử vong, gia tăng khả năng giữ lại được vòi trứng nhằm duy trì khả năng có thai lại bình thường

Chúc bạn sức khỏe!



Hỏi: Em năm nay 27 tuổi, kết hôn được hơn 1 năm và mới thụ thai được vài tuần. Nhưng thật không may là em bị mang thai ngoài tử cung. Khi thai được 7-8 tuần, bác sĩ siêu âm không thấy thai trong tử cung mà thấy ở ngoài. Bác sĩ chỉ định em phải mổ lấy thai ra để phòng tránh thai lớn lên bị vỡ ra sẽ nguy hiểm.

Vợ chồng em rất buồn, nhưng cũng không thể làm gì khác. Điều em lo lắng hơn cả là không biết tình trạng thai ngoài tử cung có bị tái phát trong những lần em mang thai về sau này không.

Bác sĩ cho em hỏi tại sao thai lại làm tổ ngoài tử cung và làm thế nào để tránh tình trạng này. Em xin cảm ơn! (Hoài Bùi)

BS. Hoa Hồng tư vấn:

Bạn Hoài Bùi thân mến,

Thai ngoài tử cung (còn gọi là chửa ngoài dạ con) là hiện tượng thai làm tổ ở ngoài buồng tử cung. Bình thường, sau khi thụ tinh, trứng (đã được thụ tinh) sẽ di chuyển về buồng tử cung để làm tổ. Trong quá trình di chuyển, nếu bị cản trở hoặc gặp các yếu tố ngăn cản khiến không thể di chuyển được thì trứng sẽ làm tổ ở ngoài tử cung, ví dụ nhở ở vòi trứng...

Ảnh minh họa

Những nguyên nhân chính gây ra chửa ngoài dạ con có thể là:

- Viêm nhiễm vòi trứng: Viêm nhiễm vòi trứng sẽ gây tắc, hẹp vòi trứng và dễ gây ra thai ngoài tử cung. Viêm nhiễm vòi trứng thường do bệnh lây truyền qua đường tình dục gây nên như trực khuẩn lậu hay bệnh do chlamydia trachomatis. 

Những chị em bị viêm nhiễm phần phụ cũng có thể khiến vòi trứng bị hẹp lại, khiến trứng khó di chuyển bên trong và gây nên tình trạng thai ngoài dạ con. 

- Các bệnh phụ khoa: Nhiễm các bệnh phụ khoa như: khối u phần phụ, dị dạng bẩm sinh vòi trứng… cũng là nguyên nhân gây chửa ngoài dạ con. Vòi trứng có thể bị tắc hoặc hẹp bởi bệnh lạc nội mạc tử cung, khối u phần phụ chèn ép vòi trứng, những phẫu thuật lên vùng bụng gây dị dạng vòi trứng như: vòi trứng bị kéo dài, bị gập góc… hoặc những tác động trực tiếp lên vòi trứng từ trước như: triệt sản, nối vòi trứng… Ngoài ra, vòi trứng còn có thể bị tắc/hẹp bẩm sinh.

- Hút thuốc lá: Các nghiên cứu cho thấy, thuốc lá không chỉ làm chậm và khó thụ thai, sẩy thai tự nhiên mà còn gây nên hiện tượng thai ngoài tử cung ở các sản phụ. Chất nicotin có trong thuốc lá làm hỏng các nhung mao phủ trên các thành ống và làm giảm cử động của các vòi trứng, gây khó khăn cho quá trình trứng thụ tinh tiến về tử cung. Từ đó dẫn đến trứng làm tổ trong vòi trứng và phát triển thành thai ngoài tử cung, gây nguy cơ vỡ vòi trứng. 

Để phòng ngừa chửa ngoài dạ con, chị em cần chú ý những điều sau:

- Không quan hệ bừa bãi với nhiều người, nên sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục để tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục và giảm nguy cơ bị bệnh viêm tiểu khung.

- Giữ vệ sinh trong thời kỳ kinh nguyệt và khi quan hệ tình dục để tránh phát triển viêm nhiễm ở "vùng kín". 

- Nếu có hiện tượng khí hư bất thường, chị em phụ nữ nên đi khám phụ khoa để được điều trị sớm. Để càng lâu, nguy cơ viêm âm đạo, cổ tử cung dẫn đến viêm nhiễm tử cung, vòi trứng ngày càng cao, gây ra hậu quả là mang thai ngoài tử cung.

- Đặc biệt với những sản phụ đã từng bị chửa ngoài dạ con và muốn có thai trở lại, thì cần đi khám cẩn thận trước và sau khi thụ thai để được bác sĩ theo dõi cụ thể.

Chửa ngoài dạ con càng được phát hiện sớm thì việc điều trị càng đơn giản và tránh được những hậu quả đáng tiếc, ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản của chị em.