Trẻ hay nói một mình là nguyên nhân do đâu và phải làm sao

Bé tự nói chuyện có phải là điều bất thường?

Bé Châu, 3 tuổi rưỡi thường hay nói chuyện một mình với những ngôn từ còn chưa thật rành mạch, nhiều khi cả nhà bận rộn, bé có thể ngồi một mình tự chơi và tự trò chuyện trong nhiều giờ. Lúc đầu không để ý, nhưng về sau, chị Hồng - mẹ bé Châu giật mình lo lắng, không rõ con mình độc thoại như vậy có phải là hiện tượng bình thường không?

Theo các chuyên gia, quá trình tiếp thu và học nói của bé được chia thành nhiều giai đoạn. Từ 1 đến 3 tuổi, bé thường mô phỏng từ ngữ và được gọi là quá trình học "vỏ" ngôn ngữ. Từ 4 đến 6 tuổi, bé mới bắt đầu tiếp nhận từ ngữ dưới dạng nội hàm để hình dung rõ ràng hơn nghĩa của các từ. Tự nói chuyện là "cầu nối" của 2 giai đoạn này. Bên cạnh đó, ở những bé dưới 6 tuổi, chưa đi học, cơ quan điều khiến các hoạt động, ngôn ngữ và trí tuệ còn chưa phát triển một cách toàn diện, chuyện các bé "biến" những đồ vật xung quanh thành đối tượng để trò truyện; hoặc một mình "diễn" nhiều vai,  hoàng tử - công chúa; mẹ- con...  cũng là một biểu hiện bình thường mà các mẹ không phải quá lo lắng.

Bé nói chuyện một mình, thơ thẩn trong thời gian dài là những dấu hiệu của trầm cảm và tự kỷ

Những biểu hiện bệnh lý

Tuy nhiên, các bậc phụ huynh không nên quá chủ quan, vì hiện tượng tự nói chuyện một mình, nhiều lần trong ngày với thời gian kéo dài và có những biểu hiện kèm theo như:

- Ở trẻ dưới 6 tuổi, câu chuyện do bé tự biên tự diễn không có tính chất giả tưởng, vui đùa kiểu con trẻ, cũng không có sự "phân vai" rõ ràng trong cuộc nói chuyện, mà là những lời dạng tự sự của chính bé.Nếu trẻ nói một mình, thỉnh thoảng, ở mức độ ít, trong câu chuyện có sự phân vai, ví dụ trẻ đồng thời đóng vai bố, mẹ, con hoặc vừa đóng công chúa, vừa đóng hoàng tử, yêu quái… đó là hành vi bình thường, không có gì kì lạ, trí tưởng tượng phong phú của trẻ hoàn toàn có thể lý giải điều này.

Tương tự, xé giấy được coi là một trò chơi trong thế giới hồn nhiên của trẻ, lý do xé giấy có thể là trẻ muốn biến những vụn giấy thành tiền để chơi trò bán hàng, tạo những hình thù theo trí tưởng tượng, xé giấy tạo âm thanh vui tai khiến trẻ thích thú…

Như vậy, hành động xé giấy và nói một mình của trẻ, nếu ở mức độ bình thường, thì được coi là một trò chơi, các mẹ cũng không cần phải lo lắng quá.

Tuy nhiên, nếu trẻ nói một mình liên tục, xé giấy bất cứ lúc nào, hành động khó lý giải, kèm nét mặt, thái độ, tính cách không bình thường. Hoặc, trẻ ít cười, nói những câu thiếu ý nghĩa, các mẹ nên nghĩ đến trường hợp trẻ bị trầm cảm, hoặc có dấu hiệu của bệnh tự kỉ, lúc này cần cho trẻ đến gặp bác sĩ tâm lý để được tư vấn và điều trị.

Trong lúc độc thoại, bé không để ý đến những thay đổi hay tác động của môi trường bên ngoài, sống trong thế giới riêng của mình... Tất cả nnhững điều này cho thấy dấu hiệu ban đầu của bệnh trầm cảm hoặc tự kỷ.

- Ở trẻ trên 6 tuổi, khi tâm lý và trí tuệ đã phát triển hơn, môi trường bên ngoài cũng dần phong phú, biểu hiện tự nói chuyện cũng sẽ theo đó mà mất dần. Tuy nhiên, nếu từ 6 - 8 tuổ, hiện tượng này vẫn tiếp diễn, mẹ cần quan sát và theo dõi cẩn thận. Đây có thể là dấy hiệu của bệnh tâm thần phân liệt.

Vai trò của gia đình

Mở rộng môi trường giao tiếp để bé không cảm thấy cô đơn

Những biểu hiện bệnh lý liên quan đến hiện tượng nói chuyện một mình thường xuất hiện ở những trẻ có môi trường sống không lành mạnh và thiếu sẻ chia. Khi bé không nhận được sự quan tâm đầy đủ, sự yêu thương cùng những tiếp xúc bên ngoài xã hội, hiện tượng tự kỷ, trầm cảm, thậm chí tâm thần rất dễ xảy ra. Do đó, với những bé có những biểu hiện bất thường như đề cập ở trên, gia đình cần theo dõi thận trọng, gặp bác sĩ nếu cần thiết và phải hướng bé đến nếp sống lành mạnh, vui tươi hơn.

- Tuyệt đối không thu hẹp môi trường sống của trẻ. Nhiều gia đình quá yêu chiều và sợ con bị lây nhiễm những thói hư tật xấu ở môi trường bên ngoài mà giữ bé trong nhà - điều này chính là thương con một mà hại con mười. Bé bị giữ trong môi trường sống chật hẹp, thiếu cọ xát và tiếp xúc với bên ngoài là nguyên nhân dẫn đến những biểu hiện bệnh lý của hành động tự nói chuyện. Trông chừng không để bé chỉ biết làm bạn với tivi, máy tính, vật nuôi hay những đồ chơi trong nhà. Bé là một thực thể của xã hội và cần phải đuợc giao tiếp với nhiều đối tượng khác nhau, ở những độ tuổi khác nhau.

- Thường xuyên đưa bé ra ngoài dạo chơi, đi bơi, công viênm tham gia các lớp học năng khiếu nghệ thuật...

- Không dùng ngôn ngữ phức tạp của người lớn khi nói chuyện với trẻ. Tư duy một cách đơn giản và dễ hiểu nhất kihi tương tác với con trẻ.

- Giành nhiều thời gian quan tâm, trò chuyện cùng bé là biện pháp hữu hiệu để triệt tiêu dần căn bệnh độc thoại ở bé.