Ngứa âm đạo

Ngứa và ra khí hư là một hội chứng lâm sàng thường gặp mà người bệnh than phiền là có dịch âm đạo (khí hư) và kèm theo một số triệu chứng khác như ngứa, đau rát ở vùng sinh dục, đái khó, đau khi giao hợp...và nếu không điều trị có thể gây biến chứng như viêm tiểu khung, vô sinh, chửa ngoài tử cung, nhất là đối với lậu và Chlamydia.

Căn nguyên thường gặp của viêm âm hộ, âm đạo và cổ tử cung:

Nấm men Candida gây viêm âm hộ - âm đạo.

Trùng roi âm đạo gây viêm âm đạo.

Vi khuẩn gây viêm âm đạo do vi khuẩn.

Lậu cầu khuẩn gây viêm ống cổ tử cung và niệu đạo.

Chlamydia Trachomatis gây viêm ống cổ tử cung và niệu đạo.

1. Triệu chứng lâm sàng

Các dấu hiệu và triệu chứngcủa tiết dịch âm đạo bệnh lý (khí hư): số lượng ít hoặc nhiều, loãng hoặc đặc, màu trong, đục hoặc màu vàng, mùi hôi hoặc không hôi. Ngoài ra còn có các triệu chứng khác đi kèm:

Ngứa vùng âm hộ, âm đạo (đặc biệt do nấm men Candida).

Cảm giác bỏng rát vùng âm hộ, âm đạo (đặc biệt do nấm men Candida).

Viêm nề âm hộ.

Ðau khi giao hợp.

Có thể kèm theo đái khó.

2. Khai thác tiền sử và bệnh sử

Xem hướng dẫn chung.

Ðánh giá nguy cơ viêm ống cổ tử cung.

Một người có nguy cơ bị viêm ống cổ tử cung (thường do Lậu cầu khuẩn và Chlamydia) cao hơn nếu người đó có một trong những yếu tố sau đây:

Bạn tình có những triệu chứng của NKLTQÐTD, hoặc

Có 2 trong 3 yếu tố sau đây:

Thanh niên độ tuổi 20, chưa lập gia đình vàđã có quan hệ tình dục

Có trên một bạn tình hoặc bạn tình có quạn hệ tình dục với nhiều bạn tình khác.

Mới thay đổibạn tìnhtrong vòng 3 tháng gần đây, hoặc

Có hành vi tình dục không an toàn.

Có quan hệ tình dục hoặc bạn tình có quan hệ tình dục với nhóm người có hành vi tình dục nguy cơ cao (mại dâm, ma tuý, ...).

3. Khám lâm sàng

Xem hướng dẫn chung.

4. Xét nghiệm hỗ trợ

Soi tươi để tìm trùng roi âm đạo và nấm Candida.

Nhuộm Gram tìm lậu cầu khuẩn.

Xét nghiệm nhanh Sniff (thử nghiệm mùi hôi với KOH 10%) để xác định viêm âm đạo do vi khuẩn.

5. Chẩn đoán

Viêm ống cổ tử cung do lậu và Chlamydia: trong ống cổ tử cung có dịch nhày mủ hoặc mủ có máu. Có thể kèm theo viêm tuyến Bartholin, Skene.

Viêm âm đạo: có khí hư âm đạo với tính chất:

Do Candida: khí hư đặc, màu trắng như váng sữa dính vào thành âm đạo, có vết trợt, số lượng nhiều hoặc vừa; thường kèm theo ngứa và cảm giác bỏng rát âm hộ-âm đạo.

Do trùng roi âm đạo: khí hư màu xanh, loãng, có bọt, số lượng nhiều, mùi hôi, có thể gây viêm cổ tử cung nặng (cổ tử cung như quả dâu). Chẩn đoán xác định bằng soi tươi dịch âm đạo có trùng roi di động.

Do vi khuẩn: màu xám trắng, đồng nhất, dính đều vào thành âm đạo, số lượng ít, mùi hôi. Test Sniff dương tính.

6. Ðiều trị

Nếu xác định được nguyên nhân thì điều trị nguyên nhân, nếu không thì điều trị theo hội chứng.

Ðối với mọi trường hợp tiết dịch âm đạo, cán bộ y tế cần xác định và điều trị cho (các) bạn tình, trừ trường hợp viêm âm đạo do nấm hoặc vi khuẩn.

6.1. Phác đồ điều trị viêm ống cổ tử cung

Ðiều trị đồng thời lậu và Chlamydia Trachomatis theo 1 trong 3 phác đồ sau:

Ceftriaxone 250mg, tiêm bắp liều duy nhất + Doxycyclin 100mg uống ngày 2 lần, mỗi lần 1 viên,trong 7 ngày, hoặc

Spectinomycin 2g, tiêm bắp liều duy nhất + Doxycyclin 100mg uống ngày 2 lần, mỗi lần 1 viên, trong 7 ngày, hoặc

Cefotaxime 1g, tiêm bắp liều duy nhất + Doxycyclin 100mg uống ngày 2 lần, mỗi lần 1 viên, trong 7 ngày.

Chú ý:

Có thể thay Doxycyclin bằng Tetraxylin 500mg uống ngày 4 lần, mỗi lần 1 viên, trong 7 ngày.

Không dùng Doxycyclin và Tetraxylin cho phụ nữ có thai và cho con bú, thay thế bằng một trong các phác đồ sau:

Erythromycin base 500mg uống ngày 4 lần, mỗi lần 1 viên, trong 7 ngày, hoặc

Amoxilin 500mg uống ngày 3 lần, mỗi lần 1 viên,trong 7 ngày, hoặc

Azithromycin 1g uống liều duy nhất.

Ðiều trị cho bạn tình dù họ không có triệu chứng lậu và Chlamydia với liều tương tự

6.2. Phác đồ điều trị viêm âm đạo

Ðiều trị đồng thời viêm âm đạo do trùng roi, viêm âm đạo do vi khuẩn và viêm âmđạo do nấm men Candida.

6.2.1. Ðiều trị viêm âm đạo do trùng roi và vi khuẩn:

Dùng một trong các phác đồ sau đây:

Metronidazol 2g hoặc Tinidazole 2g uống liều duy nhất, hoặc

Metronidazol 500mg uống 2 lần/ngày x 7 ngày.

Với viêm âm đạo do trùng roi, điều trị cho bạn tình với liều tương tự.

6.2.2. Ðiều trị viêm âm đạo do nấm men Candida

Dùng một trong các phác đồ sau đây:

Nystatin viên đặt âm đạo 100.000 đơn vị, 1 hay 2 viên/ngày trong 14 ngày, hoặc

Miconazole hoặc Clotrimazole viên đặt âm đạo 200mg, 1 viên/ngày trong 3 ngày, hoặc

Clotrimazole 500mg, viên đặt âm đạo, đặt 1 liều duy nhất, hoặc

Itraconazole (Sporal) 100mg uống 2 viên/ngày trong 3 ngày, hoặc

Fluconazole (Diflucan) 150mg uống 1 viên duy nhất.

Chú ý:

Không cần điều trị cho bạn tình.

6.2.3 Chuyển tuyến khi

Không có sẵn các thuốc trên đây.

Các triệu chứng không giảm sau một đợt điều trị.

Nếu nghi có viêm tiểu khung thì phải điều trị tại tuyến huyện trở lên.

7. Thông tin và tư vấn

Mọi trường hợp mắc hội chứng tiết dịch âm đạo đều cần được thông tin và tư vấn về hành vi tình dục an toàn, trừ trường hợp đã xác định là do nấm men hoặc vi khuẩn nội sinh. Các vấn đề chính cần tư vấn cho người mắc hội chứng tiết dịch âm đạo, đặc biệt đối với các trường hợp được chẩn đoán xác định hoặc có khả năng bị lậu, nhiễm Chlamydia và trùng roi âm đạo là:

Các hậu quả của bệnh có thể là nhiễm khuẩn ngược dòng, chửa ngoài tử cung, vô sinh...