1
Viên thuốc tránh thai khẩn cấp – “viên thuốc ngày hôm sau”, tức hôm sau tránh thai vẫn an toàn. Nhưng, sự hiểu biết không đầy đủ dẫn đến lạm dụng thuốc, khiến “teen” vẫn phải đi phá thai…
Trẻ vị thành niên ngày nay yêu nhanh, yêu bạo, yêu không phòng thủ nên dễ buồn vì dễ dẫn đến chuyện phá thai ở lứa tuổi vị thành niên ngày một tăng cao. Một số cô gái “hiểu biết hơn” biết rằng có thể dùng viên thuốc tránh thai khẩn cấp để tránh tình trạng mang thai ngoài ý muốn, nhưng lại hiểu biết không đầy đủ dẫn đến các nỗi buồn do tai biến như: rong huyết, rối loạn kinh nguyệt… phải nhập viện.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng mang thai ngoài ý muốn thì nhiều vô số kể, từ mê net (internet), theo net, kẹt net, cứu net rồi đi luôn vào nhà nghỉ, tình yêu “nhi đồng” hành động theo kiểu người lớn cũng cần đến viên thuốc ngày hôm sau, lạm dụng dẫn đến thuốc kém hiệu quả hoặc bị tác dụng phụ của thuốc không những làm teen buồn mà còn làm các bậc cha mẹ tá hỏa!
Những sai lầm khi dùng thuốc
Những sai lầm khi dùng thuốc
Teen hiểu gì về thuốc?
Teen cũng như nhiều chàng trai cô gái khác, chỉ biết viên thuốc ngày hôm sau qua tên thương mại quen thuộc tại thị trường Việt Nam là thuốc Postinor có tác dụng ngừa thai khẩn cấp, có thể để qua ngày hôm sau uống cũng giúp ngừa thai được. Vì hiểu biết ít như vậy nên dễ dẫn đến các sai lầm khi dùng thuốc, làm thuốc mất tác dụng hoặc bị tác dụng phụ gây hại của thuốc.
Sai lầm về thời gian sử dụng
Một cô gái đến nhà thuốc mua Postinor về uống theo mách bảo của bạn trai. Sau đó cô phải đi… phá thai. Tìm hiểu kỹ thì được biết cô đi mua thuốc 4 ngày sau khi có quan hệ với bạn tình. Đó là thời gian hiệu lực tác dụng của thuốc không còn nữa trên lĩnh vực ngừa sự thụ thai. Vì vậy cần chú ý đến thời gian dùng thuốc:
Một cô gái đến nhà thuốc mua Postinor về uống theo mách bảo của bạn trai. Sau đó cô phải đi… phá thai. Tìm hiểu kỹ thì được biết cô đi mua thuốc 4 ngày sau khi có quan hệ với bạn tình. Đó là thời gian hiệu lực tác dụng của thuốc không còn nữa trên lĩnh vực ngừa sự thụ thai. Vì vậy cần chú ý đến thời gian dùng thuốc:
- Thuốc ngăn chặn sự rụng trứng, hoặc nếu đang rụng trứng thì sẽ ngăn chặn hiện tượng thụ tinh. Hoạt chất chính là liều cao Levonorgestrel (0,75 mg). Thuốc tác động bằng cách ngăn chặn sự rụng trứng. Trường hợp trứng đã rụng và có sự thụ tinh thì cũng không thể làm tổ trong tử cung để phát triển thai nhi, vì nội mạc tử cung đã bị thay đổi không cho trứng thụ tinh làm tổ.
- Thuốc được uống ngay trong vòng 1 giờ sau khi giao hợp và nếu tiếp tục giao hợp thì uống viên thứ hai trong vòng 8 giờ sau khi uống viên thứ nhất. Thông thường dùng 1-2 viên và không dùng quá 4 viên trong một tháng.
- Hiệu quả của thuốc giảm dần nếu việc dùng thuốc cách xa thời điểm quan hệ với nhau: dùng thuốc trong vòng 24 giờ, hiệu quả 95%, 24-48 giờ: 85%, 48- 72 giờ: 58%. Vì thế nên dùng thuốc càng sớm càng tốt sau giao hợp.
Thuốc tránh thai khẩn cấp không phải là thuốc ngừa thai thông thường
Sở dĩ có tên gọi “viên thuốc ngày hôm sau” là do thuốc có thể uống sau khi đã có quan hệ nam nữ, nghĩa là uống viên thứ nhất sau giao hợp càng nhanh càng tốt và uống nhắc lại lần hai sau 8-12 giờ để phòng tránh vỡ kế hoạch. Không uống chậm quá 72 giờ sau quan hệ nam nữ vì thuốc sẽ mất tác dụng. Không uống quá 4 viên trong một tháng. Với những người đang yêu thì quan hệ lứa đôi có thể xảy ra bất thường nên nhiều cặp tình nhân đã xem việc thường xuyên dùng thuốc tránh thai khẩn cấp như là biện pháp ngừa thai thông thường, dùng thường xuyên từ đó dễ dẫn đến tai biến do tác dụng phụ của thuốc.
Tác dụng phụ gây hại của thuốc như thế nào?
Vì sao không nên dùng thường xuyên?
Vì sao không nên dùng thường xuyên?
Tại Úc, các bậc phụ huynh đã phải lo ngại vì tình trạng các cô bé tuổi 15-16 dùng Postinor ngày càng nhiều và dùng thường xuyên như: thuốc ngừa thai của “người lớn”. Thuốc tác dụng mạnh nên không thể dùng thường xuyên vì thuốc có những phản ứng phụ như: buồn nôn, xuất huyết đột ngột hoặc hai, ba ngày sau khi uống, căng vú, nhức đầu, chóng mặt, mệt mỏi. Thuốc dùng thận trọng cho người bị hen suyễn, suy tim, cao huyết áp, đau nửa đầu, rối loạn chức năng thận, đái tháo đường… Theo khuyến cáo dùng thuốc thì mỗi tháng chỉ nên dùng 2-4 viên, tức cho 2 lần “bất khả kháng”. Còn nếu cả hai đều biết có thể gặp nhau thường xuyên thì áp dụng các biện pháp tránh thai chủ động. Mặt khác, việc thường xuyên dùng thuốc cũng làm hiệu năng của thuốc giảm xuống, tỉ lệ mang thai tăng lên.
Những ai không nên dùng thuốc tránh thai khẩn cấp?
Thuốc không nên dùng cho những ai nghi ngờ có thai, đang có thai hoặc xuất huyết âm đạo không rõ nguyên nhân, bệnh gan thận, carcinome tuyến vú, buồng trứng và tử cung. Khi dùng thuốc nếu có những biểu hiện bất thường thì nên đi khám bác sĩ sản phụ khoa để có hướng điều trị thích hợp. Giải pháp dùng bao cao su vẫn an toàn hơn cả cho những người trẻ sớm có các quan hệ ngoài hôn nhân vì vừa đơn giản, vừa giúp tránh thai cũng như ngăn ngừa các bệnh lây lan qua đường tình dục.
Những điều bạn cần biết về thuốc tránh thai khẩn cấp
Thuốc tránh thai khẩn cấp hiện nay đang được sử dụng rộng rãi tại Việt Nam. Nó khá hiệu quả và an toàn trong tránh thai ngoài ý muốn. Tuy nhiên, nếu sử dụng không đúng, thuốc có thể gây các tác dụng phụ không mong muốn sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn về lâu dài. Những lưu ý dưới đây sẽ giúp bạn bổ sung kiến thức về việc sử dụng loại thuốc tránh thai khẩn cấp.
Thuốc tránh thai khẩn cấp hiện nay đang được sử dụng rộng rãi tại Việt Nam
1. Thuốc tránh thai khẩn cấp là thuốc có chứa hormone sinh dục nữ khá cao trong đó. Chính vì vậy nên thuốc ngừa thai khẩn cấp sẽ dễ gây ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản và cả cơ thể hơn thuốc ngừa thai hằng ngày.
2. Có thể xem thuốc tránh thai khẩn cấp là biện pháp ngừa thai khá an toàn sau bao cao su nhưng nó không phải là phương pháp an toàn tuyệt đối cho bạn. Theo các nghiên cứu, hiệu quả của nó chỉ ở ở khoảng 75% và sẽ giảm dần nếu bạn sử dụng quá nhiều. Không chỉ vậy, thuốc ngừa thai khẩn cấp cũng không thể giúp bạn ngăn ngừa các bệnh lây qua đường tình dục.
3. Khi dùng thuốc tránh thai, bạn tuyệt đối phải tuân thủ đúng thời gian uống thuốc theo như quy định. Nếu có sai lệch, thuốc sẽ không mang đến tác dụng như bạn mong muốn.
4. Bạn cũng nên nhớ thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ nên được sử dụng trong trường hợp thật sự khẩn cấp. như: làm “chuyện ấy” đột xuất, quên uống thuốc tránh thai hằng ngày; tính sai ngày an toàn, dụng cụ tử cung bị tuột, bao cao su bị rách, thủng… Không nên nhầm lẫn nó với những biện pháp tránh thai thông thường khác.
5. Các tác dụng phụ thường gặp của thuốc tránh thai khẩn cấp: buồn nôn (50% XX gặp), rối loạn nội tiết, rối loạn kinh nguyệt (kinh nguyệt bất thường, rong kinh), cương ngực, đau đầu, chóng mặt…
6. Thuốc tránh thai khẩn cấp không thể có công dụng phá thai như bạn vẫn lầm tưởng. Loại thuốc này chỉ có tác dụng giúp bạn phòng ngừa việc mang thai ngoài ý muốn mà thôi.
7. Ngoài ra, thuốc tránh thai khẩn cấp cũng không có tác dụng điều hòa kinh nguyệt, giảm mụn như thuốc tránh thai hàng ngày. Với bất kỳ sự “thử nghiệm” nào cũng sẽ đều gây nguy hiểm đến sức khỏe của chính bạn.
8. Nếu bạn dùng thường xuyên thuốc tránh thai khẩn cấp, nó sẽ gây ra một số tác dụng phụ “nguy hiểm” như: hiếm muộn, vô sinh, ung thư "núi đôi". Riêng đối với những ai mắc bệnh nội tiết, tim mạch, máu,… tuyệt đói không nên sử dụng loại thuốc này.
9. Khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp nhiều lần sẽ có hiện tượng căng ngực (do thuốc giữ nước, do tác dụng của hormon nữ). Khi ngừng dùng sẽ hết, chứ không làm ngực phát triển vì thế không nên dùng thuốc với hy vọng làm cho ngực nở nang.
10. Sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp bừa bãi có thể gây ra sự mất cân bằng giữa cơ thể và chu kỳ kinh nguyệt. Theo khuyến cáo của nhà sản xuất, không nên uống quá 2 lần/tháng.
Các biện pháp tránh thai khẩn cấp:
Có hai biện pháp tránh thai khẩn cấp:
- thuốc tránh thai khẩn cấp
- Vòng tránh thai
- thuốc tránh thai khẩn cấp
thuốc tránh thai khẩn cấp có hàm lượng hormone cao hơn nhiều so với thuốc tránh thai hàng ngày. Cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai hàng ngày là ngăn trứng rụng hoặc ngăn tinh trùng gặp trứng. Trong khi đó thuốc tránh thai khẩn cấp ngăn một quả trứng đã thụ tinh bám vào tử cung. Các nghiên cứu mới nhất đều chỉ ra rằng phần lớn thuốc tránh thai khẩn cấp không làm việc theo cách này. Tại Mỹ, chỉ có một loại thuốc tránh thai khẩn cấp được FDA chấp thuận là Plan B. Tuy nhiên, khi sử dụng theo một cách nào đó, một vài loại thuốc tránh thai hàng ngày cũng có thể được sử dụng như thuốc tránh thai khẩn cấp.
Nên sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp ngay sau khi quan hệ tình dục không an toàn, nhưng nó có thể sẽ có các tác dụng phụ trong vòng 5 ngày sau khi uống. phụ nữ đang cho con bú nên sử dụng các loại thuốc tránh thai khẩn cấp có chứa progestin (như Plan B). Một số phụ nữ sẽ cảm thấy mệt mỏi hoặc thậm chí nôn sau khi dùng thuốc ngừa thai khẩn cấp. Nếu bạn nôn sau khi uống thuốc ngừa thai khẩn cấp, hãy đi khám bác sĩ.
- Vòng tránh thai
Vòng tránh thai là một hình chữ T nhỏ đặt vào tử cung trong vòng 5 ngày sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Vòng tránh thai này sẽ giữ không cho tinh trùng xâm nhập vào trứng hoặc ngăn trứng đã được thụ tinh bám vào thành tử cung. Vòng tránh thai có thể tháo ra sau kỳ kinh tiếp theo hoặc cứ đặt như vậy tới 10 năm coi như là một phương pháp thai.
Các tác dụng phụ và tác hại của tránh thai khẩn cấp:
- thuốc tránh thai khẩn cấp:
Một số phụ nữ cảm thấy mệt mỏi hoặc nôn sau khi dùng thuốc ngừa thai khẩn cấp. Nhức đầu, chuột rút cũng có thể xảy ra. thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ có progestin gây ra ít tác dụng phụ hơn so với thuốc viên kết hợp chứa estrogen.
Tác dụng phụ đối với đầu/não
- Xuất huyết não
- Não huyết khối
- Nám, có thể kéo dài
- Đau nửa đầu
- Nhức đầu
- Chóng mặt
Tác dụng phụ đối với mắt
- Võng mạc huyết khối (sự tắc nghẽn của tĩnh mạch trung tâm võng mạc mang máu từ mắt)
- Thay đổi độ cong giác mạc
Tác dụng phụ đối với tim/máu
- Tắc tĩnh mạch và huyết khối tĩnh mạch có hoặc không có thuyên tắc (cục máu đông trong các tĩnh mạch)
- Mạc treo huyết khối (máu cục máu đông trong các tĩnh mạch lớn chảy máu từ ruột)
- Phun trào xuất huyết (chảy máu phun trào)
- Động mạch huyết khối (cục máu đông trong tim)
- Thuyên tắc phổi (tắc nghẽn động mạch, thường là từ một cục máu đông, cắt đứt nguồn cung cấp máu phổi)
- Nhồi máu cơ tim
- Hội chứng Budd-Chiari
- Hội chứng tán huyết urê huyết (suy thận và số lượng tiểu cầu trong máu thấp)
5% phụ nữ nhạy cảm di truyền đối với bệnh thuyên tắc huyết khối. Khi những phụ nữ này dùng thuốc tránh thai khẩn cấp - một viên có tác dụng bằng 50 viên thuốc tránh thai hàng ngày - một cục máu đông có thể hình thành. Ngoài ra, thuốc tránh thai khẩn cấp làm tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung. thuốc tránh thai khẩn cấp cũng có thể tương tác nghiêm trọng với các loại thuốc kê đơn khác. Liều lượng hormone cao trong thuốc tránh thai khẩn cấp còn có thể kích khởi ung thư cổ tử cung nếu người phụ nữ đã nhiễm virus u nhú từ trước.
- Vòng tránh thai:
Đặt vòng tránh thai có nguy cơ nhiễm trùng vùng chậu hoặc làm tổn hại đến tử cung. Tuy nhiên, những rủi ro này là khá hiếm. Đặt vòng tránh thai có thể gây ra tác dụng phụ như chuột rút và chảy máu nhiều hơn khi có kinh nguyệt.
(st)
