1
Chúng ta biết ơn đến sự phát triển của các kỹ thuật phẫu thuật đặc biệt vì nó có khả năng sửa chữa trước lúc sinh một số các khuyết tật của thai nhi. Mặc dầu hiện nay một số phẫu thuật còn trong vòng thử nghiệm nhưng đó là cơ may độc nhất cho bé và có nhiều bậc cha mẹ coi điều này như một sự liều đáng làm.
Chỉ có một số nhỏ các nhà phẫu thuật tiên phong thực hiện được các ca mổ thai nhi và con số các khuyết tật mà họ có thể có thể thiệp còn giới hạn, nhưng sự nghiên cứu vẫn còn đang tiếp tục. Các phương pháp hiện đại thường được thử nghiệm và đánh giá và các tiến bộ trong việc chẩn đoán sớm khuyết tật thai nhi làm cho các bác sĩ dễ dàng quyết định xem mổ có thích hợp không.
Phẫu thuật được hướng dẫn bằng siêu âm
Các loại phẫu thuật thai nhi tân tiến hơn được thực hiện qua các dây kim rất mảnh được đưa vào bụng và tử cung của thai phụ đến túi ối. Siêu âm cho phép người phẫu thuật nhìn thấy thai nhi và các thao tác được các cây kim. Qua cây kim này các mẫu máu và mô sẽ được lấy ra từ thai nhi và sau đó cho thuốc hoặc truyền máu.
Sử dụng các kỹ thuật được siêu âm hướng dẫn có khả năng điều trị được ngày càng nhiều các bệnh nguy hiểm đến sinh mạng của thai nhi. Sự không tương hợp nhóm máu Rhesus (Rh) và những sự không tương hợp khác giữa các hệ miễn dịch của thai phụ và thai nhi có thể được điều chỉnh nhờ truyền máu qua tử cung. Các loại thuốc dùng để điều chỉnh các bất thường ở nhịp tim và huỷ các khối u của thai nhi có thể được bơm thẳng vào bên trong bào thai; các ống dẫn nước thải tí hon cũng có thể được đưa vào bên trong để dẫn dịch dư ra khỏi cơ thể và thai nhi.
Việc truyền máu vào trong tử cung
Trong một vài ca không tương hợp Rhesú máu của thai phụ là Rh(-), máu của thai nhi là Rh (+) thì thai nhi có thể bị thiếu máu nguy hiểm. Trong trường hợp này thai nhi sẽ được truyền máu một hoặc nhiều lần vào một mạch máu ở cuống rốn để giữ cho bé an toàn đến khi bé chào đời. Máu Rh(-) được từ từ truyền vào với số lượng tương ứng với trọng lượng của bào thai và mức độ thiếu máu của bé.
Các bác sĩ đã đạt được tỉ lệ thành công cao với việc truyền máu cho thai nhi nhưng trong một vài ca nặng thì Rh không tương hợp gây nên sẩy thai hoặc thai nhi chết non dù truyền máu nhiều lần. Cho đến thời gian gần đây, nếu như việc truyền máu không thành công thì sẽ không có cách nào khác. Người ta đang trên đà nghiên cứu xem có thể chích cho thai nhi loại tuỷ Rh (-) được người khác hiến tặng hay không nhằm kích thích thai nhi đổi thành Rh(-) và do đó sẽ làm mất đi sự không tương hợp.
Có một loại không tương hợ thì ít gặp hơn là việc sản sinh từ mẹ các kháng thể tiêu diệt tiểu cầu của thai nhi. Tiểu cầu này giúpcho máu đông lại trong cơ chế cầm máu. Nếu không có tiểu cầu, thai nhi có thể bị xuất huyết và tử vong. Rối loạn này giờ đây có thể được ngăn ngừa bằng cách truyền tiểu cầu cùng với các chất kháng thể được hiến tặng cho bào thai, các chất này sẽ làm mất tác động của các kháng thể của thai phụ.
Nghẽn đường niệu: Đôi khi thận của thai nhi bị ứ nước tiểu, sưng lên bởi vì đường niệu bị hẹp lại hoặc bị tắc nghẽn. Nếu không được điều trị, thận của bé sẽ bị tổn thương trầm trọng. Nếu bệnh cả hai thận thì chức năng thận sẽ mất. Bệnh thận ứ nước đôi khi có thể được điều chỉnh bằng cách tạo đường rẽ cho nước tiểu chảy.
Phẫu thuật đưa thai nhi ra ngoài
Một vài khuyết tật của thai nhi không thể điều trị bằng kỹ thuật mổ dưới hướng dẫn của siêu âm thì có thể điều trị bằng cách phẫu thuật đưa thai nhi ra ngoài. Như vậy phải mở tử cung và lấy thai nhi ra một phần để thực hiện phẫu thuật. Kỹ thuật này thường được dùng để điều trị thoát vị cơ hoành (ruột non chui lên lồng ngực qua lỗ cơ hoành làm tổn thương phổi), và để mổ lấy ra một số khối u.
Ca mổ: Không như các kỹ thuật mổ dưới hướng dẫn của siêu âm, các kỹ thuật này luôn luôn đòi hỏi gây mê hoàn toàn cả thai phụ lẫn thai nhi. Khi thuốc mê đã ngấm, mở bụng để bộc lộ tử cung rồi dùng siêu âm để định vị chính xác vị trí của lá nhau. Sau đó nước ối được dẫn ra và được giữ ấm. Một đường rạch khác rạch tử cung và màng ối, dài khoảng 12cm, cách xa nơi bám của lá nhau để không cho nó bị tổn thương. Từ vết rạch này, thai nhi được bác sĩ nhẹ nhàng đỡ ra khỏi tử cung để bác sĩ có thể sửa lại khuyết tật.
Sau ca mổ: Khi bác sĩ phẫu thuật đã làm xong, thai nhi sẽ được đưa trở lại vào tử cung một cách cẩn thận, rồi lượng nước ối cũng được đưa trở lại, các vết mổ sẽ được khâu lại bằng laọi chỉ tự tiêu, hoặc dán lại bằng loại keo phẫu thuật.
Sau đó thai phụ sẽ nghỉ ngơi ít nhất ba ngày. Trong khoảng thời gian này, cả mẹ lẫn con sẽ được theo dõi một cách chặt chẽ và thai phụ có thể về nhà trong vòng 10 ngày. Các cơn co thắt của tử cung (do bị sưng lên sau giải phẫu) phải được bác sĩ cho thuốc giảm đau để ngừa chuyển dạ vào giai đoạn sớm này. Thai phụ sẽ được tiêm tĩnh mạch các loại thuốc tại bệnh viện và khi về nhà sẽ được cấp thêm thuốc uống. Hầu hết các trẻ sơ sinh sau giải phẫu khá khoẻ mạnh, nhưng thường ra đời sớm và thường phải sinh mổ.
Ảnh hưởng đối với cha mẹ
Mặc dầu việc phẫu thuật thai nhi rất căng thẳng về thể chất lẫn tinh thần, nhưng đa số các bậc cha mẹ đều đương đầu rất tốt với trường hợp này.
Khi một thai nhi được chuẩn đoán có bệnh trầm trọng hay có một khuyết tật và các bác sĩ đề nghị phẫu thuật, các bậc cha mẹ sẽ được tham vấn để quyết định có đồng ý cho mổ hay không. Phẫu thuật thai nhi tuy đã tiến triển rất nhanh, nhưng vẫn còn giai đoạn có tính chất thử nghiệm. Các kỹ thuật phức tạp nhất chỉ được thực hiện nếu không còn gì để mất trong công cuộc phẫu thuật. Tuy nhiên với các phương tiện kỹ thuật đã có, kỹ thuật đơn giản như đổi máu đã được thực hiện khá thường.
Nếu ca phẫu thuật thành công, thì đó là phần thưởng rất to lớn, và dường như chỉ ảnh hưởng nhỏ đến việc có con sau này của người mẹ. Do đó có rất nhiều bà mẹ lại có thai trở lại và các kỳ thai sau của họ rất bình thường. Đối với ca phẫu thuật ít có cơ may thành công, thì sẽ có khả năng bị sẩy thai, bị sinh non và cần thiết phải mổ bắt con. Có thể cũng có biến chứng xảy ra cho người mẹ sau khi mổ, mà điều này thật căng thẳng cho tất cả những người có liên quan.
Viễn cảnh với bé
Việc mổ thai nhi nhằm giúp việc điều chỉnh lại các khuyết tật của trẻ trước lúc chúng chào đời được dễ dàng hơn so với khi phải thực hiện mổ sau khi sinh, và cũng được dùng trong trường hợp nếu không mổ sẽ tử vong.
Nhìn chung mổ thai càng nhi càng sớm bao nhiêu thì hy vọng sống càng cao bấy nhiêu. Điều này một phần là vì các vết mổ sẽ lành tương đối khá nhanh trong cơ thể thai nhi đang phát triển và một phần là vì các cơ quan nội tạng chỉ có thể phát triển khi khuyết tật đã sửa chữa xong; mổ càng sớm để chúng có thể hoàn tất việc phát triển bình thường. Thời điểm chính xác để phẫu thuật thai nhi tuỳ thuộc vào một số yếu tố. Một trong các yếu tố quan trọng nhất là thời điểm của khuyết tật được chuẩn đoán. Các vấn đề về máu và kháng thể thường có thể được chuẩn đoán vào tuần lễ sớm nhất của thai kỳ và thông thường như trường hợp không tương hợp Rhesus, chúng có thể được bác sĩ dự đoán sớm. Một thai nhi được truyền 25 lần các kháng thể thì lần đầu tiên bé sẽ được truyền vào tuần lễ thứ 11, lúc đó bé chỉ dài có 5cm. Tuy nhiên đa số các dị tật trên cơ thể của bé không thể chẩn đoán được cho đến khi cơ quan bị nó ảnh hưởng đã đủ lớn để có thể nhận ra khuyết tật. Và kết quả là, việc giải phẫu để điều chỉnh các khuyết tật thuộc laọi này chỉ được thực hiện sau tuần thứ 18 của thai kỳ.
(St)
